Ekonomik İşbirliği Teşkilatı 17’nci Liderler Zirvesi Azerbaycan’ın Hankendi kentinde başladı

Bugün, 4 Temmuz 2025, Azerbaycan’ın Hankendi kenti tarihi bir ana tanıklık ediyor. Ekonomik İşbirliği Teşkilatı (EİT) 17’nci Liderler Zirvesi, bölge ülkelerinin liderlerini bir araya getirdi. Zirve, bir zamanlar Karabağ’da işgalci yönetimin sözde başkent olarak kullandığı bir şehirde yapılması nedeniyle, Azerbaycan için ayrı bir önem taşıyor. Sabahın erken saatlerinde başlayan hareketlilik, zirveye katılan liderlerin tek tek gelmesiyle doruğa ulaştı.

Liderler Aile Fotoğrafı İçin Bir Arada

Zirve resmi olarak başlamadan önce, tüm liderler geleneksel aile fotoğrafı için bir araya geldi. Bu fotoğraf, sadece bir anı değil, aynı zamanda bölge ülkelerinin birlik ve beraberlik mesajını da dünyaya verme amacı taşıyordu. Fotoğrafta Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev en ön sırada yer alırken, hemen arkalarında İran Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan, Özbekistan Cumhurbaşkanı Şevket Mirziyoyev, Kırgızistan Cumhurbaşkanı Sadır Caparov, Tacikistan Cumhurbaşkanı İmamali Rahman, Pakistan Başbakanı Şahbaz Şerif ve Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Ersin Tatar yer aldı.

Fotoğraf çekimi sırasında liderlerin samimi sohbetleri ve gülümsemeleri dikkatlerden kaçmadı. Özellikle Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Cumhurbaşkanı Aliyev’in arasındaki sıcak diyalog, iki ülke arasındaki güçlü bağın bir göstergesi olarak yorumlandı. Bu tür zirveler, liderlerin sadece resmi görüşmeler yapmasına değil, aynı zamanda kişisel ilişkiler kurmasına ve güçlendirmesine de olanak sağlıyor.

Kimler Katıldı?

Zirveye katılım oldukça geniş bir yelpazede gerçekleşti. Cumhurbaşkanları ve başbakanların yanı sıra, çeşitli ülkelerden bakanlar ve üst düzey yetkililer de hazır bulundu. Kazakistan Başbakanı Oljas Bektenov, Afganistan geçici hükümetini temsilen Başbakan Yardımcısı Molla Abdulgani Birader, Türkmenistan Başbakan Yardımcısı ve Dışişleri Bakanı Raşid Meredov ile Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) Endüstri ve İleri Teknoloji Bakanı Sultan el-Cabir de zirvedeki yerini aldı. Ayrıca, Türk Devletleri Teşkilatı Genel Sekreteri Kubanıçbek Ömüraliyev ve EİT Genel Sekreteri Asad Majeed Khan da zirve boyunca önemli rol oynayacak isimler arasında.

Bu kadar farklı coğrafyalardan ve farklı siyasi görüşlere sahip temsilcilerin bir araya gelmesi, EİT’nin ne kadar kapsayıcı bir platform olduğunu gösteriyor. Zirvede, her ülkenin kendi öncelikleri ve beklentileri doğrultusunda katkı sağlaması bekleniyor.

Zirvenin Ana Gündemi: Sürdürülebilir Gelecek ve İklim Değişikliği

Liderler, aile fotoğrafı çekiminin ardından “Sürdürülebilir ve İklim Değişikliğine Dayanıklı bir Gelecek için Yeni Ekonomik İşbirliği Teşkilatı Vizyonu” başlıklı toplantı için bir araya geldi. İklim değişikliği, günümüz dünyasının en önemli sorunlarından biri olarak kabul ediliyor. Bu nedenle, zirvenin ana gündem maddelerinden birini oluşturması şaşırtıcı değil. Toplantıda, iklim değişikliğinin ekonomik etkileri, yenilenebilir enerji kaynaklarına geçiş, enerji verimliliği ve sürdürülebilir kalkınma gibi konular masaya yatırılacak.

Uzmanlar, iklim değişikliğinin özellikle kuraklık, sel ve aşırı hava olayları gibi etkilerinin bölge ülkelerini derinden etkilediğini belirtiyor. Bu nedenle, EİT üyesi ülkelerin bu konuda ortak bir strateji geliştirmesi ve iş birliği yapması büyük önem taşıyor. Toplantıda, bu stratejinin temel hatlarının belirlenmesi ve somut adımlar atılması bekleniyor.

EİT’nin Tarihçesi ve Önemi

Ekonomik İşbirliği Teşkilatı (EİT), aslında kökleri çok daha eskiye dayanan bir kuruluş. Türkiye, İran ve Pakistan liderlerinin 1964 yılında İstanbul’da yayımladığı bildirge ile kurulan Kalkınma için Bölgesel İşbirliği (RCD) platformunun devamı niteliğinde. Ancak, 1979 İran İslam Devrimi sonrasında faaliyetlerini durduran RCD, 1985 yılında EİT adıyla yeniden yapılandırıldı. O günden bugüne, teşkilat üye sayısını artırarak ve faaliyet alanlarını genişleterek bölgedeki en önemli ekonomik iş birliği platformlarından biri haline geldi.

Teşkilata Türkiye, İran, Pakistan, Afganistan, Azerbaycan, Özbekistan, Kazakistan, Kırgızistan, Tacikistan ve Türkmenistan tam üye; Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti ise gözlemci üye olarak katılıyor. Bu geniş üye yelpazesi, EİT’nin farklı coğrafyalardan ve kültürlerden ülkeleri bir araya getirme potansiyelini gösteriyor.

Gelecek Beklentileri ve Sonuç

İki yılda bir düzenlenen liderler zirvesinin yanı sıra EİT, bakanlar düzeyinde ticaret, ulaştırma, enerji, sağlık ve çevre gibi pek çok sektörde düzenli toplantılar yaparak ekonomik iş birliğini geliştirmeyi hedefliyor. Bu toplantılarda, üye ülkeler arasındaki ticaretin artırılması, ulaşım altyapısının iyileştirilmesi, enerji kaynaklarının ortak kullanımı, sağlık alanında iş birliği ve çevre sorunlarına çözüm bulunması gibi konular ele alınıyor.

Hankendi’deki zirvenin, bölge ülkeleri arasındaki ekonomik iş birliğini daha da güçlendirmesi ve sürdürülebilir bir gelecek için somut adımlar atılmasına katkı sağlaması bekleniyor. Zirveden çıkacak kararların, önümüzdeki dönemde bölge ekonomisini ve siyasetini önemli ölçüde etkileyeceği öngörülüyor.

Zirve boyunca yapılan görüşmelerin ve alınan kararların detayları, ilerleyen saatlerde kamuoyuyla paylaşılacak. Gözler, liderlerin yapacağı açıklamalarda ve zirvenin sonuç bildirisinde olacak.