Dijital Çağın Göz Sağlığı Krizi: Miyopi Salgını Türkiye’yi Tehdit Ediyor

Miyopi Alarm Veriyor: Türkiye’de Durum Ne?

Türkiye’de özellikle son yıllarda dijital cihazların kullanımının yaygınlaşmasıyla birlikte miyopi (uzağı görememe) vakalarında ciddi bir artış gözlemleniyor. Çocuklar ve genç yetişkinler arasında giderek daha sık rastlanan bu durum, uzmanlar tarafından “dijital çağın sessiz pandemisi” olarak nitelendiriliyor. 2025 yılı itibarıyla yapılan araştırmalar, okul çağındaki çocukların yaklaşık %30’unun miyop olduğunu gösteriyor. Bu oran, 10 yıl öncesine kıyasla neredeyse iki katına çıkmış durumda.

Nedenleri ve Risk Faktörleri

Miyopi gelişiminde genetik yatkınlığın önemli bir rolü olsa da, çevresel faktörlerin de büyük etkisi olduğu biliniyor. Özellikle uzun süre boyunca yakına odaklanmayı gerektiren aktiviteler (kitap okuma, el işi, dijital ekran kullanımı) miyopi riskini artırıyor. Son yıllarda akıllı telefonlar, tabletler ve bilgisayarlar gibi dijital cihazların yaygınlaşması, çocukların ve gençlerin uzun saatler boyunca bu ekranlara maruz kalmasına neden oluyor. Bu durum, göz kaslarının sürekli olarak yakına odaklanmasına ve göz küresinin şeklinin değişmesine yol açarak miyopi gelişimini tetikliyor.

Dijital Ekranların Etkisi: Bilimsel Kanıtlar

Uluslararası oftalmoloji dergilerinde yayınlanan birçok araştırma, dijital ekran kullanımının miyopi gelişimiyle doğrudan ilişkili olduğunu gösteriyor. Örneğin, “Investigative Ophthalmology & Visual Science” dergisinde yayınlanan bir çalışmada, günde 3 saatten fazla dijital ekran kullanan çocukların miyopi geliştirme riskinin, daha az kullananlara göre %60 daha yüksek olduğu tespit edildi. Türkiye’de yapılan araştırmalar da benzer sonuçlar ortaya koyuyor.

Miyopinin Toplumsal ve Ekonomik Etkileri

Miyopi, sadece bireysel bir sağlık sorunu olmanın ötesinde, toplumsal ve ekonomik açıdan da önemli sonuçlar doğuruyor. Gözlük, kontakt lens ve lazer cerrahisi gibi tedavi yöntemleri, bireyler ve aileler için ciddi bir mali yük oluşturabiliyor. Ayrıca, miyopinin ilerlemesiyle birlikte görme kaybı yaşanması, bireylerin iş ve eğitim hayatında performansını olumsuz etkileyebiliyor. Türkiye’de görme bozukluklarının neden olduğu ekonomik kayıpların yıllık 5 milyar TL’yi aştığı tahmin ediliyor.

Alınması Gereken Önlemler

Miyopi salgınıyla mücadele etmek için hem bireysel hem de toplumsal düzeyde bir dizi önlem alınması gerekiyor. Çocukların ve gençlerin dijital ekran kullanımını sınırlandırmak, düzenli olarak göz muayenesi yaptırmak ve açık havada daha fazla zaman geçirmelerini sağlamak, miyopi riskini azaltmaya yardımcı olabilir. Ayrıca, okullarda ve iş yerlerinde ergonomik düzenlemeler yapmak ve göz sağlığını koruyucu bilinçlendirme kampanyaları düzenlemek de önemli adımlar arasında yer alıyor.

“20-20-20 Kuralı”: Basit Ama Etkili Bir Yöntem

Uzmanlar, dijital ekran kullanan kişilerin “20-20-20 kuralı”nı uygulamalarını öneriyor. Bu kurala göre, her 20 dakikada bir, 20 saniye boyunca 20 feet (yaklaşık 6 metre) uzaklıktaki bir nesneye bakmak, göz kaslarının dinlenmesine ve miyopi riskinin azalmasına yardımcı oluyor. Bu basit ama etkili yöntem, özellikle uzun süre bilgisayar başında çalışanlar ve öğrenciler için büyük önem taşıyor.

Geleceğe Yönelik Projeksiyonlar ve Çözüm Önerileri

Eğer mevcut eğilimler devam ederse, 2050 yılında dünya nüfusunun yaklaşık yarısının miyop olacağı tahmin ediliyor. Bu durum, sağlık sistemleri üzerinde ciddi bir yük oluşturabilir ve toplumun genel yaşam kalitesini olumsuz etkileyebilir. Bu nedenle, miyopiyle mücadele için daha kapsamlı ve etkili stratejiler geliştirilmesi gerekiyor. Genetik araştırmalar, yeni tedavi yöntemleri ve teknolojiler, miyopi salgınıyla mücadelede önemli bir rol oynayabilir.

Türkiye’nin Ulusal Miyopi Stratejisi

Türkiye’nin, miyopiyle mücadele için ulusal bir strateji belirlemesi ve bu stratejiyi uygulamaya koyması büyük önem taşıyor. Bu strateji, erken teşhis, tedavi, önleme ve bilinçlendirme gibi farklı alanlarda hedefler belirlemeli ve bu hedeflere ulaşmak için gerekli kaynakları ayırmalıdır. Ayrıca, uluslararası işbirliği yaparak, diğer ülkelerdeki iyi uygulamaları örnek almak ve bilimsel araştırmalara destek vermek de önemlidir.