Göbeklitepe’de yapılan jeomanyetik araştırmalar, daha önce bilinmeyen dörtgen planlı yapıların varlığını ortaya çıkardı. Bu keşif, yerleşik hayata geçişin sanıldığından çok daha erken başladığına işaret ediyor.

Göbeklitepe’de Ev İzleri: Tarihin Seyrini Değiştirecek Keşif

Şanlıurfa’da, tarihin sıfır noktası olarak kabul edilen Göbeklitepe’de heyecan verici yeni bulgular gün yüzüne çıktı. Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın koordinasyonunda yürütülen Taş Tepeler Projesi kapsamında yapılan araştırmalar, Göbeklitepe’nin sadece anıtsal yapılarla değil, aynı zamanda konutlarla da dolu olduğunu gösteriyor. İstanbul Üniversitesi, Alman Arkeoloji Enstitüsü ve Berlin Freie Üniversitesi’nden uzmanların katılımıyla gerçekleştirilen jeomanyetik, jeoradar ve lidar ölçümleri, bu önemli keşfin kapılarını araladı.

Göbeklitepe’nin Sırları Çözülüyor

Daha önce sadece yuvarlak planlı anıtsal yapılarıyla bilinen Göbeklitepe’de, şimdi de dörtgen planlı ve konut işlevi görmüş olabileceği düşünülen yeni yapılar tespit edildi. Bu yapılar, özellikle höyüğün doğu ve güney kesimlerinde yoğunlaşıyor. Bu keşif, o dönemde insanların sadece dini ritüeller için bir araya gelmediğini, aynı zamanda yerleşik bir yaşam sürdüğünü de gösteriyor olabilir. Düşünsenize, binlerce yıl önce bu topraklarda yaşayan insanlar, sadece tapınaklar inşa etmekle kalmamış, aynı zamanda evler kurup aileleriyle birlikte yaşamışlar.

Kazı Başkanı Prof. Dr. Necmi Karul, çalışmaların Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın “Geleceğe Miras” projesiyle birlikte yeni bir döneme girdiğini belirtiyor. Karul, “Henüz kazısı yapılmamış alanlarda belgeleme çalışmalarına ağırlık veriyoruz. Jeomanyetik ölçümler, ilerideki kazı stratejilerimizi şekillendirecek” diyor. Yani, bu sadece bir başlangıç. Gelecekte yapılacak kazılarla Göbeklitepe’nin ve insanlık tarihinin daha da aydınlanması bekleniyor.

Zeytin Ağaçları Altında Yatan Tarih

Prof. Karul, zeytin ağaçlarının taşınmasıyla yapılan ölçümlerin, höyüğün sınırlarını belirleme ve ileriki yıllardaki kazı hazırlıkları açısından büyük önem taşıdığını vurguluyor. “Sadece birkaç haftalık çalışmada büyük anıtsal yapılar kadar konut niteliğindeki yapıların yerlerini ve yoğunluklarını da belirledik” diye ekliyor. Bu da demek oluyor ki, zeytin ağaçlarının gölgesinde, tarihin en önemli keşiflerinden biri daha yapıldı. Belki de o zeytin ağaçları, binlerce yıldır bu sırları saklıyordu.

“Heyecan Verici Bulgular”

Avusturya Arkeoloji Enstitüsü Direktörü Prof. Dr. Barbara Horejs ise, bulguları “oldukça heyecan verici” olarak nitelendiriyor. Horejs, “Çalışmalarda büyük bir bina ve çok sayıda konut yapısı tespit ettik. Proje gelecek yıl da devam edecek” ifadelerini kullanıyor. Bu da gösteriyor ki, Göbeklitepe’deki çalışmalar daha uzun yıllar devam edecek ve her yeni gün, tarihimize ışık tutacak yeni bilgiler ortaya çıkacak.

Bu keşif, Göbeklitepe’nin sadece bir tapınak alanı olmadığını, aynı zamanda bir yaşam alanı olduğunu da kanıtlar nitelikte. Belki de o dönemde insanlar, dini ritüellerini yerine getirdikten sonra evlerine dönüyor, aileleriyle birlikte yemek yiyor ve hayatlarına devam ediyorlardı. Bu, yerleşik hayata geçişin sanıldığından çok daha erken başladığına dair önemli bir kanıt olabilir.

Şanlıurfa’da yaşayanlar için bu keşif, ayrı bir gurur kaynağı. Göbeklitepe, zaten bölge turizmine büyük katkı sağlıyordu. Şimdi, yeni keşiflerle birlikte daha da fazla insanın ilgisini çekecek. Kim bilir, belki de yakın zamanda hepimiz Göbeklitepe’yi ziyaret edip, tarihin bu büyülü atmosferini soluyabileceğiz.

Bu çalışmalar, sadece arkeologlar için değil, hepimiz için önemli. Çünkü bu keşifler, kim olduğumuzu, nereden geldiğimizi ve nasıl bir geçmişe sahip olduğumuzu anlamamıza yardımcı oluyor. Göbeklitepe, sadece Türkiye’nin değil, tüm insanlığın ortak mirası. Ve bu mirası korumak, gelecek nesillere aktarmak hepimizin sorumluluğu.

Şimdi merakla, önümüzdeki yıllarda yapılacak kazıları ve ortaya çıkacak yeni bulguları bekliyoruz. Kim bilir, belki de Göbeklitepe, insanlık tarihini yeniden yazmamıza neden olacak daha nice sırları saklıyor.