Azerbaycanlı yazar Cavid Şahverdiyev, Türk dünyasının ortak kahramanlık destanlarının genç nesillere aktarılmasının önemini vurgularken, Kıbrıs ve Karabağ’daki mücadelelerin bu ortak mirasın ayrılmaz parçası olduğunu belirtiyor. Uzmanlar, bu ortak değerlerin gelecekte Türk dünyasının birliğini ve dayanışmasını güçlendireceğine inanıyor.

Cavid Şahverdiyev: Aynı Ruh, Aynı Kararlılıkla Türk Dünyası Birleşiyor

25 Ağustos 2025 – Türk dünyasının ortak kahramanlık destanları, sadece tarih kitaplarında kalmamalı. Azerbaycanlı yazar Cavid Şahverdiyev’e göre bu destanlar, genç nesillere aktarılmalı ve ortak miras olarak yaşatılmalı. Bu amaçla hayata geçirilen “Türk Dünyası: Ortak Mirastan Ortak Geleceğe Doğru” projesi, bu önemli konuyu gündeme taşıyor.

Türklerin Mücadele Ruhu Tarihi Köklerden Geliyor

Türkiye’nin Azerbaycan’daki eski askeri ataşesi, emekli General Dr. Yücel Karauz, Türklerin mücadele ruhunun köklerini tarihin derinliklerinde arıyor. “Türkler, yaşadıkları toprakları vatan kılmayı, hem ekip biçmeyi hem de korumayı bilmişlerdir,” diyor Karauz. Orhun Yazıtları’ndan beri ‘il’ ve ‘yurt’ kavramlarının kutsal sayıldığını, Göktürkler için Ötüken’in siyasi merkez ve manevi yurt sembolü olduğunu hatırlatıyor. Anadolu’ya göç eden Oğuz boyları içinse yurt, ataların kanıyla kazanılmış toprak demek.

Karauz, günümüzdeki örneklere de değiniyor. Azerbaycan’ın 44 günlük Vatan Savaşı zaferini, Türkiye’nin sınır bölgelerindeki terörle mücadelesini, Kazakistan’ın bağımsızlık günlerindeki coşkusunu hatırlatıyor. “Spor müsabakalarında bile milli kimlik ve bayrak sevgisi ön plandadır,” diyen Karauz, değerleri korumak için sürekli çalışmanın önemini vurguluyor.

Türklerin vatanseverliğinin, devlet kuruculuğunda da belirleyici olduğunu belirten Karauz, tarihte Göktürkler, Uygurlar, Karahanlılar, Selçuklular, Osmanlılar, Babürler ve Hive Hanlığı gibi birçok Türk devletinin kurulduğunu hatırlatıyor. Devletin kalıcı ve kutsal bir yapı olarak görüldüğünü, ‘töre’ ve adalet geleneğinin tesis edildiğini söylüyor. Bugün de Türkiye, Azerbaycan, Kazakistan, Türkmenistan, Özbekistan, Kırgızistan ve KKTC gibi bağımsız devletlerin varlığının, Türk Devletleri Teşkilatı’nın kurulmasının ortak siyasi iradenin bir göstergesi olduğunu ifade ediyor.

“Türk’ün gücü devlet ve millet birliğindedir. Orhun yazıtlarında Bilge Kağan’ın ‘Türk milleti için gece uyumadım, gündüz oturmadım’ sözleri bunu ortaya koyar. Liderin görevi milleti korumak, halkın görevi devlete sadık kalmaktır,” diyor Karauz. Türkiye’de milli seferberlik çağrılarına halkın desteği, Azerbaycan’da Karabağ zaferinde gençlerin öne çıkması ve halkın orduya desteği, Kırgızistan’da 2010 olaylarında halkın devlet düzenini koruma çabaları, bu birliğin modern örnekleri olarak gösteriliyor.

Kahramanlık Destanları Gençlere Ortak Miras Olarak Öğretilmeli

Karauz, kahramanlıkların gençlere ortak miras olarak öğretilmesi gerektiğinin altını çiziyor. Tarihin derinliklerinde Alparslan, Timur, Fatih Sultan Mehmet; yakın dönemde Nuri Paşa; modern çağda Karabağ için şehit düşen Polad Həşimov ve 15 Temmuz şehitlerinin kahramanlık örnekleri olduğunu belirtiyor. Bu kahramanlıkların ortak miras olarak öğretilmesi için tarih ders kitapları, belgeseller, ortak bayramlar (Nevruz gibi), gençlerde vatanseverlik duygusunu güçlendiren projeler, kahramanlık ansiklopedileri, sinema yapımları hazırlanması gerektiğini söylüyor. Karauz, Türk dünyası okullarında ortak kahramanlık destanlarının okutulmasının da önemli bir adım olacağını vurguluyor.

Gençler arasında ortak kültürel semboller ve değerlerin tanıtılmasının önemine de dikkat çeken Karauz, Bozkurt, tuğ, otağ, Nevruz ateşi, toy; Dede Korkut, Manas, Köroğlu; kopuz, dombra, kaval gibi değerlerin gençlere tanıtılması gerektiğini ifade ediyor.

Karauz, bütün bunların hayata geçirilmesi için bir program, beş ya da on yıllık bir strateji hazırlanması gerektiğini belirterek, CASCFEN’in ‘Türk Dünyası: Ortak Mirastan Ortak Geleceğe Doğru’ projesinin bu yönde teklif ve projelerin ortaya çıkması bakımından Türk dünyası için başarılı sonuçlar doğuracağına inandığını söylüyor.

Karabağ Zaferi: Tüm Türk Halklarının Zaferi

Azerbaycan Milletvekili Hikmet Babaoğlu, 44 günlük Vatan Savaşı’nda elde edilen tarihi zaferin yalnız Azerbaycan’ın değil, tüm Türk dünyasının gurur kaynağı olduğunu belirtiyor. “Uzun yıllar Türk halkları birbirinden koparıldı, yenilgilerle sınandı,” diyen Babaoğlu, Türkistan’ın işgali, Azerbaycan’ın ikiye bölünmesi, Osmanlı’nın çöküşünün Türk dünyasının küresel siyasetteki yerini zayıflattığını ifade ediyor. 20. yüzyılın sonunda bağımsızlığını kazanan bazı Türk halklarının savaşlarla sınandığını, diğerlerinin siyasi baskılar altında kaldığını hatırlatıyor.

Babaoğlu, Azerbaycan’ın zaman zaman Türk devletleri arasında en hassas halka olarak seçildiğini ve sürekli olarak çeşitli imparatorlukların tehditleriyle karşı karşıya kaldığını belirtiyor. Azerbaycan Cumhurbaşkanı’nın bir konuşmasında, “Düşmanlarımızdan biri de hala bize sömürge gözüyle bakan ülkelerdir,” dediğini hatırlatan Babaoğlu, Azerbaycan’ın milli iradesi kısıtlanmak istenirken kendi gücünü ortaya koyarak öyle bir tarihi zafer kazandığını, bu zaferin kuzeyden güneye tüm Azerbaycan’ın kalbinden yükselen ve imparatorluklara meydan okuyan bir başarı olduğunu vurguluyor. Azerbaycan’ın bu zaferi yalnızca savaş alanında değil, diplomasi masasında da koruyarak mantıklı bir sonuca ulaştırdığını ve bu zaferin tüm Türk halklarının zaferine dönüştüğünü söylüyor.

Babaoğlu, bu zaferin sembolik onayını 2021 İstanbul zirvesinde gördüklerini, Cumhurbaşkanı İlham Aliyev’in Türk Dünyası Yüce Nişanı ile ödüllendirildiğini belirtiyor. “Bu sadece bir ödül değil, Türk halklarının özgüvenini tazeleyen ve neler başarabileceklerini gösteren tarihi bir olaydı. Herkes gördü ki, Azerbaycan, en zor ve hassas coğrafyada muhteşem bir zafer kazandı,” diyor Babaoğlu.

Babaoğlu’na göre bu zafer, milli kimliğin ve ortak değerlerin yeniden şekillenmesi açısından büyük önem taşıyor. Türk Devletleri Teşkilatı büyük bir geleceğe doğru ilerlerken, ortak kimlik ve ortak siyasi bakışın hayati önem taşıdığını belirten Babaoğlu, Azerbaycan’ın zaferinin bu yolda bir örnek olduğunu, tüm Türk halkları için hem rol modeli hem de ilham kaynağına dönüştüğünü söylüyor. Bu zaferin sadece ekonomik veya iletişim boyutunda değil, aynı zamanda tarihi ve manevi birlik açısından da yeni bir yol açtığını ifade ediyor.

Babaoğlu, Türk gençliğine özel bir mesaj vererek, Malazgirt, Çanakkale ve Karabağ savaşlarının temelinde stratejik düşünce ve birlik ruhunun yattığını, bu ruhu korumak ve geleceğe taşımak için zafer bayramlarının ortak şekilde kutlanması, özellikle Karabağ zaferinin Türk dünyasında kardeşlik bağlarını nasıl güçlendirdiğinin geniş biçimde anlatılması gerektiğini vurguluyor.

Kıbrıs ve Karabağ: Ortak Mücadele, Ortak Miras

KKTC Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Züleyha Karaman, bazı mücadelelerin yalnız bir milletin değil, bütün Türk dünyasının onur