ABD eski Başkanı Donald Trump, Brezilya’ya yüzde 50 oranında gümrük tarifesi uygulayacağını açıkladı. Bu kararın, Brezilya’da eski Başkan Bolsonaro’nun yargılanmasıyla bağlantılı olduğu iddia ediliyor.
Eski ABD Başkanı Donald Trump, dün gece attığı bir tweetle Brezilya’ya sürpriz bir gümrük vergisi kararı aldığını duyurdu. Yapılan açıklamaya göre, Brezilya’dan ithal edilen ürünlere yüzde 50 oranında ek vergi uygulanacak. Bu karar, özellikle Brezilya’da eski Devlet Başkanı Jair Bolsonaro’nun yargılanma süreciyle eş zamanlı olarak gelmesi nedeniyle kafalarda soru işaretleri yarattı.
Trump, sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımda, Brezilya ile ABD arasındaki ticaret açığının “kabul edilemez” seviyelerde olduğunu belirtti. “Yıllardır Amerika’yı sömüren bu ülkelere artık dur demenin vakti geldi” ifadelerini kullanan Trump, Brezilya’nın adını açıkça zikretmese de, hedefinin belli olduğu yorumları yapılıyor. Özellikle tarım ürünleri ve bazı sanayi mallarının bu tarifeden etkileneceği tahmin ediliyor.
Ancak kararın zamanlaması, olayın sadece ekonomik gerekçelerle açıklanmasının önüne geçiyor. Bilindiği gibi, Jair Bolsonaro, görev süresinin sona ermesinin ardından ülkesinde çeşitli suçlamalarla yargılanmaya başlamıştı. Özellikle 6 Ocak 2023’te yaşanan Kongre baskınına benzer olayların Brezilya’da da yaşanmasına zemin hazırlamakla suçlanan Bolsonaro, bu süreçte Trump’tan destek görmüştü. Şimdi, Trump’ın bu tarife kararıyla Bolsonaro’ya destek mesajı verip vermediği tartışılıyor.
Brezilya hükümetinden karara ilk tepki gecikmedi. Dışişleri Bakanlığı tarafından yapılan açıklamada, Trump’ın kararı “haksız ve orantısız” olarak nitelendirildi. Açıklamada, “ABD ile her zaman adil ve dengeli bir ticaret ilişkisi kurmaya çalıştık. Bu karar, bu çabalarımıza bir darbe vurmuştur” ifadelerine yer verildi. Brezilya hükümetinin, bu karara karşı Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ) nezdinde girişimlerde bulunabileceği de belirtiliyor.
Ekonomistler ise, Trump’ın bu kararının hem ABD hem de Brezilya ekonomisi üzerinde olumsuz etkileri olabileceği konusunda uyarıyor. Özellikle ABD’deki tüketici fiyatlarının artabileceği, Brezilya’nın ise ihracat gelirlerinde düşüş yaşayabileceği belirtiliyor. Birçok sektör temsilcisi, bu tür ticaret savaşlarının uzun vadede her iki taraf için de kayıplara yol açacağını vurguluyor.
Bu durumun Türkiye’ye etkileri de merak konusu. Uzmanlar, Brezilya’nın ABD pazarındaki rekabet gücünün azalmasıyla birlikte, Türkiye’nin bazı sektörlerde avantaj elde edebileceğini belirtiyor. Özellikle tekstil ve tarım ürünleri gibi alanlarda Türkiye’nin ihracatının artabileceği öngörülüyor. Ancak, genel olarak küresel ticaretin olumsuz etkilenmesi durumunda, Türkiye’nin de dolaylı olarak etkilenebileceği unutulmamalı.
Ankara’da bir pazarda konuştuğumuz Ayşe Teyze, “Bu Trump da ne garip adam. Durup durup bir şeyler çıkarıyor. Bizim pazardaki domates fiyatları da artar şimdi” diyerek endişesini dile getirdi. Benzer şekilde, İstanbul’da bir tekstil atölyesinde çalışan Mehmet Bey ise, “Belki bizim işler açılır, Brezilya’dan mal alamayanlar bize gelir” şeklinde konuştu.
Trump’ın bu hamlesi, uluslararası ticaret arenasında yeni bir gerginliğe yol açabilir. Gözler şimdi DTÖ’nün ve diğer ülkelerin bu duruma nasıl tepki vereceğine çevrildi. Eğer Brezilya, DTÖ’ye başvurursa, bu durum uzun ve karmaşık bir hukuki süreci beraberinde getirebilir. Bu süreçte, küresel ticaretin daha da zorlaşabileceği ve korumacılık politikalarının yaygınlaşabileceği endişesi hakim.
Önümüzdeki günlerde, Trump’ın bu kararının detayları ve olası sonuçları daha net bir şekilde ortaya çıkacak. Ancak şimdiden, bu hamlenin hem siyasi hem de ekonomik anlamda büyük yankı uyandıracağı kesin.