MEŞHUR HUKUKÇULARDAN BÜLENT TANÖR KİMDİR?

Prof. Dr. Bülent Tanör 1940 yılında İstanbul Beylerbeyi’nde doğmuştur. Anayasa hukukçusu, akademisyen ve yazardır. Özellikle İnsan Hakları ve Anayasa Hukuku konusunda yaptığı önemli çalışmalarla tanınmıştır. Türkiye İnsan Hakları Kurumu’nun (TİHAK) kurucu üyelerindendir.

EĞİTİMİ VE KARİYERİ

İlkokulu Beylerbeyi ve Diyarbakır’da okumuştur. Orta ve lise eğitimini 1951-1959 yılları arasında Galatasaray Lisesi’nde tamamlamıştır. 1959-1963 İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi’nden mezun olmuştur. 1964 yılında İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi’ne asistan olmuştur. 1969 yılında “Siyasi Düşünce Hürriyeti ve 1961 Türk Anayasası” başlıklı doktora teziyle anayasa hukuku doktoru olmuştur. 12 Mart 1971 Muhtırası ile üniversitedeki görevinden uzaklaştırılmış, 1975 yılında Danıştay kararıyla üniversitedeki görevine  geri dönmüştür. 1978’de “Anayasa Hukukunda Sosyal Haklar” başlıklı çalışmasıyla Anayasa Hukuku Doçenti olmuştur. 1983 yılına gelindiğinde 12 Eylül Darbesi kararları sonucu, 1402 sayılı yasa gereği, yeniden üniversiteden uzaklaştırılmıştır. 1983-1986 yıllara arasında  konuk öğretim üyesi olarak Paris Dijon ve Cenevre Üniversiteleri’nde  “Üçüncü Dünya Ülkelerinde Siyasal Sistemler” dersleri vererek öğretim üyeliği görevini sürdürmüştür.

1990 yılında tekrar Danıştay kararı alarak İstanbul Üniversitesi’ne geri dönmüştür. 1992 yılında Anayasa Hukuku Profesörü olmuş, uzun yıllar İ.Ü. Hukuk Fakültesi Anayasa Hukuku Anabilim Dalı Başkanlığı görevinde bulunmuştur. 1998-2001 yıllara arasında İstanbul Üniversitesi, İnsan Hakları Araştırma Merkezi Müdürlüğünü yapmıştır. 1998-1999 yılları arasında İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi, Anayasa Hukuku Anabilim Dalı Başkanlığı görevini yürütmüştür. 1983 yılına gelindiğinde 12 Eylül Darbesi kararları sonucu, 1402 sayılı yasa gereği yeniden üniversiteden uzaklaştırıldı. 1983-1986 yıllara arasında  konuk öğretim üyesi olarak Paris Dijon ve Cenevre Üniversitelerinde “Üçüncü Dünya Ülkelerinde Siyasal Sistemler” dersleri vererek öğretim üyeliği görevini sürdürmüştür. 1990 yılında tekrar Danıştay kararı alarak İstanbul Üniversitesi’ne geri dönmüştür.

1992 yılında Anayasa Hukuku Profesörü olmuştur. Uzun yıllar İ.Ü. Hukuk Fakültesi Anayasa Hukuku Anabilim Dalı Başkanlığı görevinde bulunmuştur. 1998-2001 yılları arasında İstanbul Üniversitesi İnsan Hakları Araştırma Merkezi Müdürlüğü’nü yapmıştır. 1998-1999 yılları arasında İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi, Anayasa Hukuku Anabilim Dalı Başkanlığı görevini yürütmüştür. 1999 Aralık ayında TÜSİAD için hazırladığı demokratikleşme raporunun kamuoyu oluşturması ve büyük ses getirmesi üzerine dönemin rektörü Kemal Alemdaroğlu tarafından İstanbul Üniversitesi İnsan Hakları Araştırma ve Uygulama Merkezi Müdürlüğü’nü yürüten Prof. Dr. Bülent Tanör, görevden alınmıştır. Türkiye Barolar Birliği, TÜSİAD, öğretim üyeleri, sivil toplum kuruluşları Prof. Tanör’e destek vermiştir.

Daha sonra TÜSİAD’a hazırladığı rapordan telif ücreti aldığı gerekçesiyle üniversite öğretim üyeliğinden çıkarılma cezası istemiyle YÖK’e sevk edilmiştir. Savunmasını ise şöyle yapmıştır:

“Eğer TÜSİAD üniversiteye başvurup bir araştırma yaptırılmasını isteseydi, bu bir döner sermaye konusudur. Yok eğer araştırmacıyı kendisi seçmişse, bu telif hakkına girer. Bugüne kadar yüzlerce öğretim üyesi araştırmalar yaparak telif hakkından yararlanmışlar ve soruşturmaya uğramamışlardır. 1990-1997 yılları arasında TÜSİAD’a 150 öğretim üyesi rapor hazırlamış, bunların içinde YÖK Başkanı Kemal Gürüz, YÖK Yönetim Kurulu üyeleri, halen görevde olan rektör ve dekanlar bulunmaktadır. Kemal Alemdaroğlu’nun hiçbir hukuki dayanağı yoktur. Karar tamamen keyfidir. Bu bir tasfiye operasyonudur. Yasa 1981 yılından beri yürürlükte. İlk defa bana ve ters bir şekilde uygulanıyor. Sanki döner sermayeden para kaçırmışım.” diyerek kendini savunmuştur. 2001 yılında İstanbul Üniversitesi’nde yaşadığı sorunlar nedeniyle Galatasaray Üniversitesi’ne geçmiştir.

VEFATI

28 Kasım 2002’de, iki yıldır tedavi gördüğü prostat kanseri nedeniyle yaşamını yitirmiştir. Galatasaray Üniversitesi’nde düzenlenen törenden sonra, Bebek Camii’nde kılınan cenaze namazının ardından Zincirlikuyu Mezarlığı’na defnedilmiştir.

ESERLERİ

• İki Anayasa: 1961-1982 (1986)
• Osmanlı-Türk Anayasal Gelişmeleri (1992)
• Türkiye’nin İnsan Hakları Sorunu (1994)
• Kurtuluş – Kuruluş (1999)
• 1982 Anayasası’na Göre Türk Anayasa Hukuku (2002)
• Türkiye’de Kongre İktidarları (2002)
• Anayasal Gelişme Tezleri  (2008)

Haber : Dilara Baydi