Türkiye’de orman yangınlarıyla mücadele aralıksız devam ederken, 39 bin gönüllü yangın söndürme çalışmalarında aktif rol alıyor. 2019’da başlayan orman gönüllüsü programı, yangın öncesi bilinçlendirme çalışmalarından, yangın sonrası destek faaliyetlerine kadar geniş bir yelpazede hizmet veriyor.

Alevlerle Dans: Orman Yangınlarında Gönüllü Kahramanlar Cephede

Yaz mevsiminin gelmesiyle birlikte orman yangınları da ne yazık ki kendini göstermeye başladı. Ancak bu kez umut var; çünkü Türkiye’nin dört bir yanından binlerce gönüllü, alevlerle mücadelede en ön safta yer alıyor. Tarım ve Orman Bakanlığı’nın koordinasyonunda yürütülen çalışmalarda, 27 uçak, 105 helikopter, 14 insansız hava aracı (İHA), 5 bin 359 kara aracı ve 25 bin personel canla başla görev yapıyor. Ama asıl kahramanlar, sayıları 39 bini bulan o isimsiz gönüllüler…

Yangınlar Artıyor, Gönüllüler Siperde

2024 yılı içinde toplam 3 bin 282 yangın meydana geldi. Bunların 1.387’si ormanlık alanda, 1.895’i ise orman dışı alanlarda çıktı. Rakamlar ürkütücü olsa da, 26 Haziran’dan bu yana çıkan 864 yangın tamamen kontrol altına alındı. Bu başarıda, profesyonel ekiplerin yanı sıra, eğitimli gönüllülerin de payı büyük. Onlar, sadece yangın söndürme çalışmalarına katılmakla kalmıyor, aynı zamanda yangın öncesi ve sonrasında da önemli görevler üstleniyorlar.

Peki, kim bu gönüllüler? Neden alevlerin içine atlıyorlar? Onlardan biriyle konuşma fırsatı buldum. Adı Ayşe, 28 yaşında bir öğretmen. “Ormanlar hepimizin geleceği,” diyor Ayşe. “Onları korumak, çocuklarımıza bırakacağımız en değerli miras. Yangın çıktığını duyduğumda, evde oturamazdım. Bir şeyler yapmam gerekiyordu.” Ayşe gibi düşünen binlerce insan var bu ülkede. Onlar, sadece birer gönüllü değil, aynı zamanda birer umut ışığı.

Gönüllülük Hikayesi 2019’da Başladı

Orman gönüllüsü programı aslında çok yeni. İlk olarak 11 Eylül 2019 tarihinde yürürlüğe giren bir yönetmelikle hayata geçti. Başlangıçta amaç, yangın öncesinde önlem almak ve halkı bilinçlendirmekti. Ancak zamanla, gönüllüler aktif bir müdahale gücüne dönüştü. 18 yaş üstü, en az ilkokul mezunu ve gerekli sağlık ile adli sicil şartlarını taşıyan her Türk vatandaşı, e-Devlet üzerinden veya ilgili orman müdürlüklerine başvurarak bu programa katılabiliyor.

Başvuru süreci kolay olsa da, gönüllü olmak o kadar da basit değil. Adaylar, sahada görev alabilmek için teorik ve uygulamalı eğitimlerden geçiyor. Bu eğitimlerde, yangın müdahale yöntemlerinden iş güvenliğine, hava araçlarıyla koordinasyondan ekipman kullanımına kadar pek çok konuda bilgi veriliyor. Eğitimleri başarıyla tamamlayan adaylar, sınav sonrası sertifika alarak resmen orman gönüllüsü oluyor.

Eğitimler Nasıl Geçiyor?

Merak edenler için biraz daha detay vereyim. Eğitimler oldukça yoğun ve uygulamalı. Gönüllüler, yangın söndürme tekniklerini birebir öğreniyor, farklı ekipmanları tanıyor ve kullanmayı öğreniyor. Ayrıca, ilk yardım, arama-kurtarma gibi konularda da eğitim alıyorlar. Ama en önemlisi, iş güvenliği konusunda bilinçleniyorlar. Çünkü alevlerin arasında çalışmak, her zaman risk taşıyor.

Yangın Anında ve Sonrasında Gönüllüler Ne Yapıyor?

Sertifikalı gönüllüler, yangın anında kişisel koruyucu donanımlarıyla ekip halinde olay yerine intikal ediyor. Yangınla doğrudan mücadeleye katılan gönüllüler, arama-kurtarma, ilk yardım gibi kritik görevleri de yerine getiriyor. Aynı zamanda yangın sonrası temizlik ve ekipman bakımı gibi görevlerde de sorumluluk üstleniyorlar. Yani, yangının her aşamasında aktif rol alıyorlar.

Yangın sezonu dışında da gönüllüler boş durmuyor. Eğitici faaliyetlere katılıyor, halkın bilinçlendirilmesine yönelik çalışmalarda yer alıyor ve toplumsal farkındalığın artırılmasına katkı sağlıyorlar. Onlar, sadece yangın anında değil, yıl boyunca ormanların korunması için çalışıyorlar.

Peki, bu kadar insan neden gönüllü oluyor? Cevap aslında çok basit: Vatan sevgisi, doğa aşkı ve sorumluluk bilinci. Onlar, gelecek nesillere daha yaşanabilir bir dünya bırakmak için ellerinden geleni yapıyorlar. Ve bizler, onların bu fedakarlığını asla unutmamalıyız.

Gönüllülerin Cinsiyet Dağılımı: Erkekler Çoğunlukta

Resmi rakamlara göre, toplam 131 bin kayıtlı orman gönüllüsünün yüzde 89’u erkek, yüzde 11’i ise kadınlardan oluşuyor. Bu durum, yangın söndürme çalışmalarının fiziksel olarak zorlu olmasıyla ilgili olabilir. Ancak, kadın gönüllülerin sayısı da her geçen gün artıyor. Onlar, sadece yangın söndürme çalışmalarında değil, aynı zamanda bilinçlendirme ve eğitim faaliyetlerinde de önemli rol oynuyorlar.

Sonuç olarak, orman yangınlarıyla mücadelede gönüllülerin önemi yadsınamaz. Onlar, alevlerin karşısında dimdik duran, umudu yeşerten kahramanlar. Onların sayesinde, yanan her ağaç için, binlerce yeni fidan dikiliyor. Onların sayesinde, geleceğe daha umutla bakabiliyoruz.