ÜNLÜ KIRGIZ TÜRK’Ü CENGİZ AYTMATOV KİMDİR?

Kırgız Türk’ü olan Cengiz Aytmatov, 12 Aralık 1928′ Kırgızistan’ın Şeker Köyü’nde dünyaya gelmiştir. Edebiyatçı, gazeteci, çevirmen ve siyasetçidir.

CENGİZ AYTMATOV’UN HAYATI

Yazarlığa 1952’ de başlayan Aytmatov, 1959’da Kırgız Pravdası gazetesinde muhabir olmuştur. Daha sonra “Povesti Gori Stepey” adlı öykü kitabıyla büyük ün kazanmıştır. Bu eseri 1963’te Lenin Ödülü’ne layık görülmüş ve bu ödül onu aynı zamanda en genç Lenin Ödüllü yazar yapmıştır.

Eserlerini Kırgızca ve Rusça olarak kaleme alan Aytmatov, eserlerinin çoğunda tema olarak aşk, dostluk, savaş döneminin acıları ve kahramanlıkları ile Kırgız gençliğinin gelenek ve göreneklerine bağlılığını anlatmıştır.

Aytmatov, milletinin tarih boyunca kazandığı sosyal, kültürel, ahlaki, edebi, askeri yani bütün maddi ve manevi zenginliğini eserlerine yansıtmış, yaşadığı coğrafyanın insanının tarih içinde kazandığı değerleri, acılarını, kahramanlıklarını, tecrübelerini yazıya döküp ölümsüzleştirmiş, halkının içinde düştüğü zor durumları eserlerinde anlatmış, onların çözümlerine dair ipuçları göstermiş, eserlerinde kendi ifadesi ile “tipik insan’ı” ortaya koymaya çalışmış bir yazardır.

KARİYERİ

Eserleri Türkçe’nin yanı sıra 150’den fazla dile tercüme edilerek milyonlarca baskıya ulaşan Aytmatov, 1958’de Kırgız Yazarlar Birliği Prezidyumu üyeliğine, 1962’de de Kırgız Sinematografi İşçileri Birliği birinci sekreterliğine getirilmiştir.

Son yıllarında politikaya da atılan Aytmatov, Kırgızistan Meclisi’nde Talas Bölgesi Milletvekilliği’nin yanı sıra Kırgızistan’ın Benelux Devletleri büyükelçiliğini de yapmıştır. Uluslararası Cengiz Aytmatov Vakfı Onur Başkanlığı dışında “Diyalog Avrasya” dergisinin yayın kurulu üyeliğini de yapan Aytmatov, uluslararası diyalog çalışmalarıyla da tanınmaktadır.

VEFATI

Ünlü Kırgız Yazar Cengiz Aytmatov, böbrek yetmezliği sonucu tedavi gördüğü Almanya’nın Nünberg kentindeki hastanede 10 Haziran 2008 günü hayatını kaybetmiştir.

Aytmatov, bir Rus televizyon kanalının belgesel çekimleri için gittiği Tataristan’ın başkenti Kazan’da 16 Mayıs’ta ani böbrek rahatsızlığı geçirmesi üzerine hastaneye kaldırılmıştı. 79 yaşındaki yazar, 18 Mayıs’ta ambulans uçakla Almanya’ya nakledilmişti.

Solunum cihazına bağlı olarak yoğun bakımda tutulan yazarın sağlık durumunun 10 Haziran 2008 günü kritik duruma geldiği ifade edilmişti. Kırgızistan Devlet Başkanlığı Basın Sözcüsü Dosalı Esenaliyev yaptığı açıklamada, Almanya’nın Nünberg kentinde tedavi gören Cengiz Aytmatov’un hayatını kaybettiğini bildirmiştir.

Kırgızistan’da 2008 yılı, Cengiz Aytmatov yılı ilan edilmiştir.

ESERLERİ

• Zorlu Geçit
• Yüzyüze
• Cemile
• İlk Öğretmenim
• Toprak Ana
• Dağlar ve Steplerden Masallar
• Elveda Gülsarı
• Kızıl Elma
• Selvi Boylum Al Yazmalım
• Beyaz Gemi
• Fuji-Yama, Fuji Dağının Tepesi
• Gün Olur Asra Bedel
• Dişi Kurdun Rüyaları
• Darağacı – Dişi kurdun Rüyaları
• Cengiz Han’a Küsen Bulut
• Kassandra Damgası
• Dağlar Devrildiğinde-Ebedi Nişanlı
• Çocukluğum
• Hiroşimalar Olmasın
• İlk Turnalar
• Deniz Kıyısında Koşan Ala Köpek
• Sultan Murat
• Yıldırım Sesli Manasçı

Haber : Dilara Baydi