Ticaret Bakanlığı, yılın ilk yarısında fahiş fiyat ve haksız ticarete karşı denetimlerde bulundu. Yaklaşık 50 bin firmaya 1,5 milyar TL ceza kesildi, en çok ceza gıda sektörüne uygulandı.
Vatandaşın cebini yakmaya çalışanlara geçit yok! Ticaret Bakanlığı, 2025 yılının ilk altı ayında yaptığı sıkı denetimlerle piyasayı adeta didik didik etti. Amaç neydi? Fiyat istikrarını korumak, haksız uygulamaların önüne geçmek ve en önemlisi, tüketicinin hakkını savunmak. Sonuç mu? Tam 49 bin 791 firmaya toplamda 1,5 milyar TL’lik rekor bir ceza kesildi. Bu, Bakanlığın bugüne kadar uyguladığı en yüksek ceza miktarlarından biri olarak kayıtlara geçti.
Bakanlık, bu devasa operasyonu tek başına yürütmedi elbette. İç Ticaret Genel Müdürlüğü, Tüketicinin Korunması ve Piyasa Gözetimi Genel Müdürlüğü ve 81 ildeki Ticaret İl Müdürlükleri güçlerini birleştirdi. Sahada gece gündüz demeden çalışan ekipler, marketlerden otomotiv bayilerine, emlak ofislerinden kuyumculara kadar her sektörü mercek altına aldı. 18 milyondan fazla ürün incelendi. Düşünsenize, her bir ürünün etiketini, içeriğini, fiyatını tek tek kontrol ettiler. Bu titiz çalışma sonucunda, vatandaşın cebini soyan, haksız kazanç elde etmeye çalışan firmalar tek tek tespit edildi.
Bakanlık yetkilileri, yaptıkları yazılı açıklamada, “Vatandaşlarımızın ekonomik refahını bozacak, piyasadaki arz-talep dengesini olumsuz etkileyecek her türlü ticari fiil titizlikle izlenmiş ve cezai yaptırımlar tavizsiz uygulanmıştır” dedi. Yani, kimsenin gözünün yaşına bakılmadı. Haksızlık yapan cezasını çekti.
Gelelim en can alıcı soruya: Hangi sektörler bu cezaların hedefi oldu? Bakanlığın açıkladığı verilere göre, ilk sırada gıda, otomotiv ve emlak sektörleri yer alıyor. Bu sektörlerde faaliyet gösteren bazı firmalar, fahiş fiyat artışları, haksız ticari uygulamalar ve ödeme sürelerine aykırılık gibi nedenlerle ceza yemekten kurtulamadı.
En çok can yakan konulardan biri olan fahiş fiyat artışı nedeniyle 405 firma ve kişiye toplam 254,6 milyon TL ceza kesildi. Özellikle temel gıda ürünlerinde yapılan fahiş zamlar, vatandaşın tepkisini çekmişti. Bakanlık da bu tepkilere kulak vererek, bu konuda tavizsiz bir duruş sergiledi. Bir markette bir gün önce 10 liraya satılan bir ürünün, ertesi gün 15 liraya çıkmasının hiçbir makul açıklaması olamaz, değil mi?
Otomotiv sektöründe 140 kişiye 80,1 milyon TL, emlak sektöründe ise 226 kişiye 43,3 milyon TL idari para cezası uygulandı. Özellikle sıfır araçlardaki fiyat şişirmeleri ve emlak piyasasındaki spekülasyonlar, bu cezaların temel nedeni oldu. Birçok vatandaş, hayallerindeki arabaya veya eve ulaşmakta zorlanırken, bazı fırsatçılar bu durumu kendi çıkarları için kullanmaya çalıştı. Ancak Bakanlık, bu tür girişimlere izin vermedi.
Altın fiyatlarındaki dalgalanmaları fırsat bilen bazı kuyumcular da denetimlerden nasibini aldı. 83 kuyumcuya toplam 16,7 milyon TL ceza kesildi. Özellikle altın alım satımında yapılan haksız uygulamalar ve düşük ayarlı altın satışı gibi durumlar, bu cezaların gerekçesi oldu.
Denetimlerde en yüksek ceza, tahmin edilebileceği gibi, 3 milyar TL ile gıda sektörüne uygulandı. Temel gıda ürünlerindeki fahiş fiyat artışları, stokçuluk ve etiket oyunları, bu rekor cezanın başlıca nedenleri arasında yer aldı. Vatandaşın sofrasına göz dikenlere Bakanlık adeta savaş açtı.
Tüketicinin Korunması ve Piyasa Gözetimi Genel Müdürlüğü, sadece fiyatları değil, ürünlerin güvenliğini de denetledi. Oyuncaklardan elektronik eşyalara, tekstil ürünlerinden kozmetiklere kadar birçok ürünün güvenliği mercek altına alındı. Bu denetimler sonucunda, tüketici sözleşmeleri, reklamlar, satış sonrası hizmetler ve mesafeli satış sözleşmeleri gibi alanlarda toplam 289 milyon TL ceza kesildi. Özellikle yanıltıcı reklamlar ve güvensiz ürünler, bu cezaların temel nedeni oldu.
81 ilde yapılan denetimlerde İstanbul, her zamanki gibi ilk sırada yer aldı. 213 bin 160 firmanın denetlendiği İstanbul’da, 35 bin 859 firmaya toplam 429,4 milyon TL ceza kesildi. İstanbul’daki yoğun ticaret hacmi ve rekabet ortamı, haksız uygulamaların da daha sık görülmesine neden oluyor.
Ticaret Bakanlığı, haksız rekabetle mücadelede yalnız değil. Rekabet Kurumu da yılın ilk altı ayında 129 firmaya toplam 5,8 milyar TL idari para cezası kesti. Özellikle piyasayı domine etmeye çalışan büyük şirketlerin haksız rekabet uygulamaları, bu cezaların temel nedeni oldu.
Ticaret Bakanlığı yetkilileri, özellikle enflasyonla mücadele, stokçuluk ve haksız fiyat artışlarıyla ilgili denetimlerin kararlılıkla sürdürüleceğini vurguladı. “Denetimler sonucu uygulanan tüm yaptırımlar, iç piyasa dengesini korumaya ve tüketici haklarını savunmaya yöneliktir” denildi. Yani, vatandaş rahat bir nefes alabilir. Çünkü Bakanlık, onların cebini korumak için gece gündüz çalışmaya devam edecek.
Bu cezalar, sadece firmalar için değil, tüm piyasa için bir uyarı niteliğinde. Haksız kazanç elde etmeye çalışanlar, er ya da geç yakayı ele verecek. Tüketiciyi koruma operasyonu tüm hızıyla devam ediyor.