Yapay zeka destekli arkadaşlık uygulamaları kullananların yalnızlık ve depresyon gibi sorunlarla daha sık karşılaştığı belirlendi. Uzmanlar, bu durumun “yapay zeka psikozu”na yol açabileceği konusunda uyarıyor.

Sanal Sevgili Tehlikesi: Yalnızlık Tedavisi mi, Yeni Bir Hastalık mı?

Ankara – Günümüzde yalnızlık, modern yaşamın en büyük sorunlarından biri haline geldi. Özellikle büyük şehirlerde yaşayanlar, kalabalıklar içinde dahi kendilerini yapayalnız hissedebiliyor. Bu durum, insanları farklı arayışlara iterken, yapay zeka (AI) destekli arkadaşlık ve ilişki uygulamaları da giderek popülerleşiyor. Ancak, Brigham Young Üniversitesi’nde yapılan bir araştırma, bu tür uygulamaların sanıldığı kadar masum olmadığını ortaya koydu.

Yapay Zeka Arkadaşlıkları Ruh Sağlığını Tehdit Ediyor

ABD genelinde 2.989 kişiyle yapılan ankette, katılımcıların beşte birinin bu tür uygulamaları en az bir kez denediği belirlendi. Özellikle 18-29 yaş aralığındaki gençlerin bu uygulamalara olan ilgisi dikkat çekiyor. Araştırmaya katılanların bir kısmı, yapay zeka botlarıyla cinsel içerikli etkileşimlerde bulunduğunu da ifade etti. Peki, bu sanal ilişkilerin gerçek hayattaki karşılığı ne?

Araştırmacılardan Brian Willoughby, durumun vahametine dikkat çekiyor. Willoughby, “Yapay zekanın yalnızlığı azaltacağı iddia ediliyor. Ancak biz bunun aksine, depresyon ve yalnızlıkla ilişkili olduğunu gördük. İnsanları daha bağlı hissettirdiğine dair bir kanıt bulamadık,” diyor. Bu açıklama, yalnızlık sorununa çözüm arayanların umutlarını kırarken, yeni bir tartışmanın da fitilini ateşliyor.

Yapay Zeka Psikozu: Yeni Bir Ruhsal Sorun mu?

Bu konuda yapılan tek araştırma Brigham Young Üniversitesi’nin çalışması değil. Daha önce OpenAI ve MIT’nin yürüttüğü bir araştırmada da yoğun ChatGPT kullanımının yalnızlıkla bağlantılı olduğu belirlenmişti. Uzmanlar, bu durumun ileri boyutta “yapay zeka psikozu” olarak adlandırılan ciddi ruhsal sorunlara yol açabileceği konusunda uyarıyor. Peki, yapay zeka psikozu nedir ve belirtileri nelerdir?

Psikologlar, yapay zeka psikozunu, bireyin gerçeklikle bağının zayıflaması, sanal dünyayla gerçek dünya arasındaki ayrımı yapmakta zorlanması olarak tanımlıyor. Bu durum, anksiyete, depresyon, sosyal izolasyon ve hatta halüsinasyonlara kadar varabilen ciddi sorunlara yol açabiliyor. Özellikle gençlerin, kimliklerini sanal dünyada inşa etmeye çalışması, bu riski daha da artırıyor.

ChatGPT’ye Güvenmek Hayata Mı Mal Oluyordu?

İrlanda’dan gelen bir haber, yapay zekaya olan aşırı güvenin nelere yol açabileceğini gözler önüne seriyor. Kerry bölgesinde yaşayan 37 yaşındaki Warren Tierney, aylarca süren boğaz ağrısı ve yutma güçlüğü şikayetleriyle ChatGPT’ye başvurdu. Chatbot, durumun ciddi olmadığını, kanser ihtimalinin düşük olduğunu belirtti. Bunun üzerine Tierney doktora gitmeyi erteledi.

Ancak ağrıları artınca hastaneye giden Tierney’ye ilerlemiş evre yemek borusu kanseri teşhisi kondu. Uzmanlar, bu aşamadaki vakalarda hayatta kalma oranının oldukça düşük olduğunu ifade ediyor. Tierney, yaşadığı bu acı tecrübeyi şu sözlerle anlatıyor: “ChatGPT’ye güvenmem bana muhtemelen birkaç ay kaybettirdi. Bu teknoloji insanın duymak istediğini söylüyor ama gerçeği değil.”

Bu olay üzerine OpenAI, ChatGPT’nin tıbbi teşhis ve tedavi amacıyla kullanılmaması gerektiği yönünde bir açıklama yaptı. Ancak, bu tür uyarıların ne kadar etkili olacağı tartışma konusu. Zira, internetin ve yapay zekanın hayatımızın her alanına girdiği günümüzde, insanları bu tür teknolojilerden tamamen uzak tutmak mümkün değil.

Uzmanlar Uyarıyor: Gerçek İlişkilerin Yerini Hiçbir Şey Tutamaz

Psikologlar ve sosyologlar, yapay zeka destekli arkadaşlık uygulamalarının ve sohbet robotlarının, gerçek insan ilişkilerinin yerini tutamayacağını vurguluyor. Gerçek ilişkilerde yaşanan duygusal bağ, empati, karşılıklı destek ve güven, ruh sağlığımız için hayati önem taşıyor. Sanal ilişkiler ise, çoğu zaman yüzeysel, geçici ve tatmin edici olmaktan uzak kalıyor.

Uzmanlar, yalnızlıkla mücadele etmenin en sağlıklı yolunun, gerçek insanlarla bağlantı kurmak, sosyal aktivitelere katılmak, hobiler edinmek ve sevdiklerimizle vakit geçirmek olduğunu belirtiyor. Unutmayalım ki, en iyi “yapay zeka” bile, bir dostun sıcak bir gülümsemesinin, bir aile üyesinin şefkatli bir dokunuşunun yerini tutamaz.

Peki, siz bu konuda ne düşünüyorsunuz? Sanal arkadaşlıklar yalnızlığınızı gidermeye yardımcı oluyor mu, yoksa daha da mı artırıyor? Yorumlarınızı bizimle paylaşın.