Türkiye’nin sahil şeridinde plajların kullanımı ve yönetimi tartışma konusu olmaya devam ediyor. Vatandaşlar ücretsiz plaj isterken, uzmanlar plansızlığın ve denetimsizliğin çevreye ve ekonomiye zarar verebileceği konusunda uyarıyor.

Plajlar Halkın, Peki Sorumluluğu Kimin? Kıyılardaki Tartışma Büyüyor

Yaz geldi, deniz sezonu açıldı. Türkiye’nin incisi kıyı şeridi, Antalya’dan Mersin’e, Muğla’dan Adana Karataş’a kadar uzanan o muhteşem sahil şeridi, yine milyonlarca vatandaşı ağırlıyor. Ama bu güzelliklerin tadını çıkarırken bir yandan da kafaları kurcalayan bir soru var: Bu plajlar kimin? Ücretsiz mi olmalı, işletmeler mi olmalı, yoksa belediyeler mi yönetmeli?

“Plajlar Halkındır” Demek Yetiyor mu?

“Plajlar halkındır!” Bu cümle kulağa ne kadar hoş geliyor değil mi? Ama durup düşününce, bu cümlenin tek başına yeterli olmadığını anlıyoruz. Halk olmak sadece şezlonga uzanıp güneşlenmek, serin sulara atlamakla bitmiyor. Halk olmak, aynı zamanda o alanı korumak, temiz tutmak, düzenine sahip çıkmak demek.

Isparta’dan konuyu yakından takip eden gazeteci Samet Memiş, “Türkiye gibi yaz turizmiyle nefes alan bir ülkede, plajları tamamen sahipsiz bırakmak mümkün değil” diyor. Haklı da. “Herkes gelsin ama kimse işletmesin, para alınmasın” anlayışı teoride güzel dursa da, pratikte maalesef kaos ve kirlilikten başka bir şey doğurmuyor.

Sarısu Plajı Örneği: İyi Niyet Yeterli mi?

Antalya’daki Sarısu Plajı’nı ele alalım. Belediye işletiyor, giriş ücretli. Ama bir gidin görün; duşların hali içler acısı, çöp kutuları taşmış, genel hijyen yerlerde sürünüyor. Burada sorun sadece sahiplenme değil, asıl mesele doğru yönetim eksikliği. Belediyenin iyi niyeti var belki, ama yeterli değil. Kontrol mekanizması işlemiyor, hizmet kalitesi düşük.

İşletme Olmalı mı, Olmamalı mı? İşte Can Alıcı Soru

Peki ne yapmalı? Plajlarda şezlong da olmalı, duş da, büfe de. Halkın rahat edebilmesi için bunlar şart. Ama bu hizmetlerin de bir bedeli var. İşte tam bu noktada işler karışıyor. İşletmelerin varlığı bir gereklilik mi, yoksa halkın kullanımını engelleyen bir engel mi?

Çözüm ne tamamen serbestlik, ne de tam yasak. Çözüm; etkin denetim, kaliteli hizmet ve kamu yararına çalışan bir sistemde yatıyor. İşletmeciler kafalarına göre fiyat belirleyememeli, hizmet kalitesinden ödün vermemeli. Belediye veya devlet de bu işletmeleri sıkı bir şekilde denetlemeli. “Nasılsa kontrol eden yok” anlayışı ortadan kalkmalı.

Sahiplenmek Sorumluluk Getirir: Plajlar Hepimizin

Plajların halkın olması demek, onu gelişi güzel kullanmak anlamına gelmez. Temizlik, düzen, erişilebilirlik her vatandaşın hakkıdır. Eğer bu dengeyi kuramazsak, çevre kirliliği, gürültü ve karmaşa her yaz biraz daha büyüyecek. Sahipsiz bırakılan plajlar, kısa sürede çöplüğe dönebilir, denize girmek bir işkenceye dönüşebilir.

Geçtiğimiz aylarda Muğla’da yaşanan bir olay, bu konunun ne kadar hassas olduğunu gözler önüne serdi. Bir grup gönüllü, kendi imkanlarıyla bir plajı temizlemeye kalkıştı. Topladıkları çöplerin miktarı inanılmazdı. Bu durum, vatandaşların bilinçli olması kadar, yetkililerin de daha fazla sorumluluk alması gerektiğini gösteriyor.

Peki, Çözüm Nerede?

Plajlar elbette halkındır. Ama bu alanlar sahipsiz bırakılırsa en çok zarar gören yine halk ve doğa olur. Kamu eliyle ya da özel işletmeyle fark etmez; önemli olan doğru yönetilen, temiz, erişilebilir ve adil plajlardır. Unutmayalım, halk plajı halkın olduğu kadar, halkın sorumluluğudur da. Denize girerken attığımız bir izmarit, bıraktığımız bir şişe, gelecek nesillerin deniz keyfini çalabilir.

Yetkililer, bu konuda daha sıkı denetimler yapmalı, işletmelere belirli standartlar getirmeli ve vatandaşları bilinçlendirme çalışmalarına ağırlık vermelidir. Aksi takdirde, her yaz aynı tartışmalarla, aynı sorunlarla boğuşmaya devam edeceğiz.

Gelecek Nesillere Temiz Kıyılar Bırakmak İçin…

Unutmayalım, denizlerimiz ve kıyılarımız, sadece bugünün değil, gelecek nesillerin de mirasıdır. Bu mirası korumak, hepimizin ortak sorumluluğudur. Plajlara sahip çıkalım, temiz tutalım ve gelecek nesillere tertemiz kıyılar bırakalım.