Avustralyalı bilim insanlarının yaptığı araştırma, göz hareketlerinin kelimeler olmadan iletişim kurmanın etkili bir yolu olabileceğini gösteriyor. Özellikle yardım isteme durumlarında, bakışların gücü ön plana çıkıyor.

Gözler Konuşuyor: Sessiz Çığlıklar Artık Duyulacak mı?

Ankara – Belki de geleceğin dili, dudaklarımızdan dökülen kelimelerde değil, doğrudan gözlerimizde saklı. Avustralya’daki Flinders Üniversitesi’nden bir grup bilim insanı, uzun süredir üzerinde çalıştıkları bir konuda önemli bir adım attı: Göz hareketleriyle, kelimelere ihtiyaç duymadan iletişim kurmanın yollarını araştırdılar. Ve sonuçlar oldukça çarpıcı. Özellikle zor durumda olanların, yardım çığlıklarını sadece bakışlarıyla iletebileceği ortaya çıktı.

Bakışlar ‘Yardım Edin’ Diyebilir mi?

Hepimiz biliriz, bazen sözler kifayetsiz kalır. İşte tam da o anlarda, bakışlar devreye girer. Araştırmacılar, bir nesneye baktıktan sonra, karşımızdaki kişiyle kısa bir göz teması kurup ardından tekrar aynı nesneye yönelmenin, en güçlü “yardım istiyorum” sinyali olduğunu belirledi. Yani, bir tamirciye aleti uzatırken veya bir arkadaşınızdan bir konuda destek isterken yaptığınız o bilinçsiz hareket, aslında çok şey ifade ediyormuş.

Peki bu nasıl oluyor? Dr. Nathan Caruana, bu konudaki önemli noktanın, bakışların sayısı değil, bağlamı ve zamanlaması olduğunu vurguluyor. Caruana, “Birinin size kaç kez baktığı değil, bu bakışların ne zaman ve hangi durumda gerçekleştiği, iletişim kurma niyetini belirliyor,” diyor. Yani, rastgele bir bakış ile yardım isteyen bir bakış arasındaki fark, tamamen içinde bulunduğumuz durumla ilgili.

Sanal Ortamda Gerçek Deneyler

Araştırmayı daha somut hale getirmek için, 137 katılımcıya sanal bir partnerle birlikte blok yerleştirme görevleri verildi. Katılımcılardan, partnerlerinin sadece bir nesneye bakıp bakmadığını, yoksa ondan yardım mı istediğini anlamaları istendi. Sonuçlar gösterdi ki, en doğru çıkarımlar, göz teması ile nesne arasında gidip gelen bakış senaryolarında elde edildi. Yani, bir kişi önce bloğa bakıyor, sonra size dönüp göz teması kuruyor ve ardından tekrar bloğa bakıyorsa, büyük ihtimalle o bloğu yerleştirmek için yardıma ihtiyacı var.

Sessiz İletişimin Kullanım Alanları

Bu buluş, hayatımızın birçok alanında önemli bir fark yaratabilir. Düşünsenize, bir spor müsabakasında, oyuncular birbirleriyle sadece bakışarak taktik değiştirebilir. Ya da askeri operasyonlarda, askerler sessizce, tehlikeli durumları işaret edebilir. Gürültülü bir fabrikada çalışan işçiler, birbirleriyle kolayca iletişim kurabilir.

Ancak bu teknolojinin potansiyeli sadece bunlarla sınırlı değil. Özellikle işitme engelli bireyler, otizmli çocuklar veya sözlü iletişimin zor olduğu durumlarda, bu yöntem hayat kurtarıcı olabilir. Örneğin, bir otizmli çocuk, istediği bir oyuncağı işaret etmek yerine, sadece ona bakarak ve sonra ebeveynine dönerek, ne istediğini anlatabilir.

Peki, Türkiye’de Bu Çalışmalar Ne Durumda?

Bu araştırmanın sonuçları heyecan verici olsa da, akıllara bir soru geliyor: Acaba Türkiye’de de bu tür çalışmalar yapılıyor mu? Konuyla ilgili görüştüğümüz uzmanlar, Türkiye’de de özellikle engelli bireylerle iletişim konusunda benzer yaklaşımların benimsendiğini belirtiyor. Ancak Flinders Üniversitesi’nin yaptığı gibi, göz hareketlerinin detaylı analizine odaklanan çalışmaların henüz yaygınlaşmadığı ifade ediliyor.

Gözler Kalbin Aynasıdır… Belki de Geleceğin Dili

Sonuç olarak, Avustralyalı bilim insanlarının bu çalışması, iletişimin sadece kelimelerden ibaret olmadığını bir kez daha gösteriyor. Gözler, bazen kelimelerden çok daha fazlasını anlatabilir. Ve belki de gelecekte, “Ne demek istediğini gözlerinden anladım,” cümlesi, sadece bir deyim olmaktan çıkıp, gerçek bir iletişim biçimi haline gelecek.