E-DÖNÜŞÜM SÜRECİNDE MUHASEBE MESLEĞİ VE HAKSIZ REKABET

E-DÖNÜŞÜM SÜRECİNDE MUHASEBE MESLEĞİ VE HAKSIZ REKABET

1. Giriş

Dijital çağın getirdiği yeniliklerle birlikte iş dünyası büyük bir dönüşüm sürecinden geçiyor. Özellikle muhasebe mesleği, teknolojik gelişmelerin en yoğun etkilediği alanlardan biri haline geldi. Bu dönüşüm, “e-dönüşüm” olarak adlandırılan bir süreci beraberinde getirdi. E-fatura, e-defter, e-arşiv, e-irsaliye gibi uygulamalarla muhasebe işlemleri dijital ortama taşındı. Ancak bu yenilikler mesleğe sadece kolaylıklar değil, aynı zamanda yeni riskler ve mesleki tehditler de getirdi. Bunların başında haksız rekabet yer alıyor.

2. E-Dönüşüm Süreci: Avantajlar ve Zorluklar

E-dönüşüm, muhasebe işlemlerinin elektronik ortama taşınması anlamına gelir. Bu sürecin avantajları arasında:

• Kâğıt, baskı ve arşivleme maliyetlerinin azalması,

• Hızlı veri erişimi ve işlem kolaylığı,

• Mali idareyle eş zamanlı veri paylaşımı,

• Denetim süreçlerinin kolaylaştırılması sayılabilir.

Ancak her yenilik beraberinde bazı sorunları da getirir. Özellikle:

• Küçük muhasebe bürolarının dijital altyapıya uyum sağlama maliyetleri,

• Dijital okuryazarlık eksiklikleri,

• Yazılım firmalarının muhasebe hizmeti verir hale gelmesi gibi konular, meslek mensuplarını zorlamaktadır.

3. Haksız Rekabetin Yeni Yüzü

Dijitalleşme ile birlikte muhasebe sektöründe haksız rekabetin boyutu değişti. Geleneksel olarak düşük ücretle iş alma ya da etik dışı müşteri kazanma gibi eylemler dijital çağda şu şekilde evrildi:

• Yazılım firmalarının muhasebe işlemlerini doğrudan yapması: Bazı e-fatura ve e-defter yazılımları, müşteriye “sözde” muhasebe hizmeti sunmakta, fakat bu işlemler mali müşavir denetiminden geçmemektedir.

• Yetkisiz kişilerin meslek mensubu gibi davranması: Online ortamlarda muhasebe hizmeti sunduğunu iddia eden ancak ruhsatı olmayan kişiler sektöre zarar vermektedir.

• Damping yapan meslek mensupları: Dijital ortamda daha fazla müşteriye ulaşma amacıyla fiyat kıran bazı mali müşavirler, meslek etiğini zedelemekte, sektörde kaliteyi düşürmektedir.

Bu durum, hem kaliteli hizmet sunan meslek mensuplarını mağdur etmekte hem de işletmelerin vergi ve beyan süreçlerinde risk yaratmaktadır.

4. Mesleki Etik ve Denetim İhtiyacı

Haksız rekabetin önlenmesi için dijitalleşme sürecine uygun yeni düzenlemelere ihtiyaç vardır. Meslek örgütlerinin;

• Dijital platformlarda yapılan yetkisiz hizmetleri denetlemesi,

• E-fatura, e-defter gibi süreçlerin mutlaka ruhsatlı meslek mensupları gözetiminde yürütülmesini sağlaması,

• Rekabet Kurumu ve Maliye Bakanlığı ile iş birliği içinde yazılım firmalarının yetki sınırlarının belirlenmesini sağlaması gerekmektedir.

Ayrıca meslek mensuplarının da kendi aralarında etik kurallara sıkı sıkıya bağlı kalmaları, kısa vadeli kazanç uğruna uzun vadeli mesleki itibarı tehlikeye atmamalıdır.

5. Sonuç ve Öneriler

E-dönüşüm süreci, muhasebe mesleği açısından kaçınılmaz ve olumlu bir gelişme olmakla birlikte; denetimsizlik, meslek dışı müdahaleler ve etik dışı rekabet gibi tehditleri de beraberinde getirmiştir.

Bu sürecin sağlıklı işlemesi için:

• Meslek mensuplarının dijital yetkinliklerini artırmaları,

• Meslek örgütlerinin e-hizmetlerde denetim gücünü artırması,

• Yazılım firmalarının sadece araç olarak kalmaları, hizmet sunma alanına girmemeleri,

• Haksız rekabetin önlenmesi adına disiplin süreçlerinin daha etkin işletilmesi gerekmektedir.

Unutulmamalıdır ki, dijitalleşen muhasebe mesleği ancak güçlü etik, adil rekabet ve etkin denetim ile sürdürülebilir olacaktır.