DEPREM İÇİN ÖNLEM OLARAK NE YAPILMALI: UYARI UYGULAMARI VE ACİL DURUM ÇAĞRILARI…

Türkiye, fay hattı üzerinde bulunan, doğal afetler bakımından en çok sel ve deprem ile mücadele eden bir ülkedir. 17 Ağustos 1999 Gölcük Depremi ve 6 Şubat 2023 Hatay depremi gibi bir çok büyük depremin yaşandığı Türkiye’de deprem için önlem olarak ne yapılmalı? Alınan yöntemler yeterli mi? Evlerin yapıldığı bölge, kullanılan malzemeler, kusurlu yapılar gibi bir çok neden kitleleri paniğe sürüklemekte ve kendi çözüm yollarını aramaya itmektedir. Hatay depreminden sonra en çok konuşulan konu İstanbul’da yaşanacak olası deprem senaryosu olmuştu. 23 Nisan Çarşamba günü İstanbul’ da yaşanan 6,2 şiddetindeki deprem ve ardından gelen 120 artçı deprem, taze acıların hatırlatıcısı oldu ve yaşanan iletişim aksaklıklarının tekrarlanmaması için yeni çözüm yollarının aranmasını sağladı. Bu çözüm yolları neler?

TELEFONLARDA DEPREM UYARISI NASIL AÇILIR?

Google Andorid ve İOS deprem uyarı sistemi nasıl indirilir? sorusu İstanbul ve çevresinde hissedilen depremle vatandaşların gündeminde yer aldı. İstanbul, Bursa, Yalova, Kocaeli gibi illerde hissedilen 6.2 büyüklüğündeki deprem sonrası bazı vatandaşların telefonlarına deprem uyarısı gönderildi. Ücretsiz olarak tüm kullanıcılara sunulan Yakınımdaki Deprem uygulaması, meydana gelen depremi önceden telefonlara gönderilmesini sağlıyor. Peki, deprem uyarı sistemi nasıl aktif hale getirilir?

YAKINIMDAKİ DEPREM UYGULAMASI NEDİR?

Deprem Uyarı Sistemi, ABD merkezli Google’ın Android işletim sistemiyle çalışan telefonlarda kullanılıyor ve ücretsiz olarak tüm kullanıcılara sunuluyor. Peki uygulama nasıl çalışıyor ve nasıl kullanılır?

Android Deprem Uyarı Sistemi, 3 milyardan fazla Android akıllı telefonun çoğunda bulunan ivmeölçerleri kullanarak sarsıntıyı algılıyor ve etkilenen bölgedeki Android kullanıcılarına uyarı gönderiyor. Ancak bu uyarı bildirimlerini telefonunuzda açmanız gerekiyor. Ayrıca Android’in deprem uyarıları yalnızca Wi-Fi, kablosuz internet bağlantısı, ya da veri bağlantısı açıksa gönderilebiliyor. Android işletim sistemi, bu uygulama ile her depremin algılanacağını ise taahhüt etmiyor. Uyarı sistemi telefonların “konum” ayarları üzerinden yapılabiliyor, telefonunuzun yakın çevrenizde 4,5 ve üzeri büyüklükte meydana gelen depremleri size uyarı olarak gönderebilmesi için konumunuzu görmesi zorunlu. Bu uyarıları, SharkeAlert tarafından sağlanan verilerle gönderiyor.

ANDROİD DEPREM UYARISI NASIL AKTİF HALE GETİRİLİR?

Android deprem uyarı sistemini kullanabilmek için veri bağlantısı ve kablosuz ağ bağlantısının açık olması gerekiyor.

Bu özelliği kullanabilmek için ilk olarak telefonun ‘AYARLAR’ menüsüne gidilir. Daha sonra ise Konum>Gelişmiş>Deprem Uyarıları adımları takip edilerek deprem uyarı sistemi aktif hale getirilir.

İOS’TA DEPREM UYARI SİSTEMİ NASIL AÇILIR?

İOS cihazlarda deprem uyarı sistemi, Apple’ın “Acil Durum” özelliği açık olan kullanıcılarına gönderiliyor. Ancak bu uyarı, her kullanıcıya gitmeyebiliyor. Uyarı sisteminin neye göre ve kime uyarı gönderdiği, neden tüm kullanıcılara uyarı göndermediği ise bilinmiyor.

Telefonların kendisinde bulunan uyarı sistemlerinde yaşanan aksaklıklar, alternatif uygulamalar nedir sorusunu doğuruyor. Depremden haberdar olabilmek için kullanılabilecek alternatif uygulamalar neler?

DEPREM UYARISI İÇİN KULLANILABİLECEK ALTERNATİF UYGULAMALAR NELER?

Herhangi bir doğal afet ve acil durum anında aynı şehirdeki çok sayıda insan bu durumdan etkilendiği için telefon ve internet hatlarında kilitlenmeler ve kesintiler yaşanabilir. Afet anlarında iletişimin sürdürülebilir olması için daha çok kısa mesaj ve uygulamaların tercih edilmesi afetten zarar görenler için hayati bir önem taşımaktadır.

Deprem olasılığını birkaç dakika önceden uyardığını iddia eden, acil durumlarda yakınlarınıza kısa mesaj göndererek durumunuzu ve konumunuzu bildiren birçok ücretli/ücretsiz mobil uygulama mevcut. Acil durumlar için telefonunuzda bulunması önerilen, benzer işlevli 10 uygulama;

1) AFAD ACİL

“AFAD Acil” mobil uygulamasının kullanılabilmesi için telefona indirme işleminin ardından, telefon numarasının girilmesi gerekiyor. Kısa mesaj ile gelen şifrenin tuşlanması ve telefon numarasının doğrulanmasının ardından uygulama, TC kimlik numarasının yazılması ve konum yetkisinin verilmesiyle aktif hale geliyor.

Kayıt işlemi tamamlandıktan sonra size en yakın toplanma alanı ve en uygun rota tespit ediliyor. “AFAD Acil” mobil uygulaması ile meydana gelebilecek doğal afet olaylarında ses ve mesaj yolu ile çağrı oluşturabilir ya da otomatik mesajları kullanarak daha kısa sürede yardım isteyebilirsiniz. 5 farklı çağrı tipinin yer aldığı buton sayesinde uygulamadan acil çağrı başlatabilirsiniz. Ayrıca afet farkındalığını artırmaya yönelik eğitim videolarına uygulamadan ulaşabilirsiniz.

2) Güvendeyim

AKUT Arama Kurtarma Derneği ve Genel Bilgi Teknolojileri Ltd. Şti. tarafından geliştirilen “Güvendeyim” adlı mobil uygulama, deprem, sel, yangın ya da diğer acil durumlarda yakınlarınıza SMS yoluyla güvende olduğunuzu bildirmenizi sağlıyor. İnternet bağlantısı gerektirmeyen uygulamayı kullanabilmek için en az 1 kişinin telefon numarasının kaydedilmesi ve SMS hakkı izni olması gerekiyor. Ayrıca uygulamada acil durumlarda yetkililerin sizleri bulması için düdük sesi ve afetler hakkında yapmanız gerekenler için bilgiler yer alıyor.

3) Güvendesin

Deprem, yangın, sel, doğal afetler ve diğer tüm acil durumlarda ailenize ve yakınlarına güvende olduğunuzu veya tehlikede olduğunuzu “Güvendesin” adlı mobil uygulamadan tek bir tuşla bildirebilirsiniz. Uygulamada herhangi bir tehlike durumunda yetkililerin sizi bulması için kesikli olarak yanıp sönen flaş butonu, zil sesi butonu ve 112 Acil Yardım butonu bulunuyor. Ek olarak uygulama üzerinden yakın zamanda meydana gelen depremleri öğrenebilirsiniz.

4) 112 Acil Yardım Butonu

T.C. Sağlık Bakanlığının sunduğu “112 Acil Yardım Butonu” adlı ücretsiz mobil uygulama ile acil müdahale gerektiren bir olayda konumunuzu yetkililere haberdar ederek yardım çağırabilirsiniz. Uygulamayı kullanabilmek için E-Nabız hesabınızın olması gerekiyor. E-Nabız üzerinden tanımladığınız kişiler için de uygulama üzerinden hızlı bir şekilde yardım isteyebilirsiniz.

5) Zello Walkie Talkie

İki yönlü telsiz görevi gören “Zello Walkie Talkie” adlı mobil uygulama ile acil durumlarda İnternet üzerinden diğer kullanıcılarla iletişim kurabilir, kritik bilgileri paylaşabilirsiniz. Konuşmak yerine dilerseniz fotoğraf, metin veya konumunuzu kullanıcılarla da paylaşabilirsiniz.

6) Düdüğüm

“Düdüğüm” adlı mobil uygulama ile acil durumlarda kendinizi yormadan bir tuşla düdük sesi çıkartabilirsiniz. Uygulamada telefon ekranı kilitliyken de düdük sesi çalışmaya devam ediyor. Önceden belirlemiş olduğunuz numaralara güvende olup olmadığınızı SMS göndererek konumunuzla birlikte bildirebilirsiniz. Ayrıca uygulamada “112 Acil Durum” butonu ve “Fener” butonu yer alıyor.

7) Bridgefy

Bluetooth bağlantısı ile çalışan “Bridgefy” adlı mobil uygulama ile olası bir afet veya acil durum anında iletişim kurabilirsiniz. İnternet ile SMS hakkına gerek olmayan uygulamada, konum servislerinizi açarak 100 metreye kadar çevrimdışı mesajlar gönderebilirsiniz.

8) Life360

“Life360” adlı mobil uygulamadan, yakınlarınızın bulunduğu konumu, harita üzerinden anlık olarak görüntüleyebilirsiniz. Uygulama içerisinde gruplar oluşturarak kayıtlı kişilerle mesajlaşabilir, acil durum tuşu sayesinde ihtiyaç anında yardım isteyebilirsiniz. Ayrıca otomobilde sürüş halinde olan yakınlarınızın ani hız değişimlerini uygulamadan görebilir, onları gerektiğinde uyarabilirsiniz.

9) Earthquake

“Earthquake” adlı mobil uygulama, depremlerin ve tsunamilerin gerçekleştiği konumları harita üzerinden ekrana getirir. Haritada olayın büyüklükleri, nüfus yoğunluğu, nükleer tesisin var olup olmadığı, orojenler, volkanlar ve levha sınırlarını görebilirsiniz. Dünyanın her yerinden en son verileri sunan uygulamada, uyarıları alana ve büyüklüğe göre filtreleyerek bildirim alabilirsiniz.

10) Deprem Uyarılarım

Dünya genelinde tüm depremlerin yerini ve derinliğini gösterebilen “Deprem Uyarılarım” adlı mobil uygulamada konumunuza göre deprem alanına olan uzaklığınıza da ulaşabilirsiniz. Uygulamadan yakınınızdaki en son depremler hakkında anında bildirim alabilirsiniz.

Haber: Gupse MAMUH ELEN