Çin donanmasına ait bir geminin Hawaii açıklarında görülmesi, bölgede tedirginliğe yol açtı. Olay, ABD ve Çin arasındaki gerilimlerin arttığı bir döneme denk geldi.
Pasifik Okyanusu’nun ortasında, turkuaz sularıyla ünlü Hawaii’de alışılmadık bir hareketlilik yaşandı. Çin Halk Kurtuluş Ordusu’na (PLA) ait bir savaş gemisi, adaların kıyı şeridine yakın bir noktada tespit edildi. Bu durum, Washington’dan Honolulu’ya kadar geniş bir coğrafyada yankı uyandırdı.
Olay, birkaç gün önce Reddit’in popüler forumlarından r/worldnews’te bir kullanıcının paylaşımıyla gün yüzüne çıktı. Kullanıcı, güvenilir bir haber kaynağına atıfta bulunarak, Çin donanmasına ait bir geminin Hawaii kıyılarında görüldüğünü iddia etti. İddia, kısa sürede binlerce yorum ve beğeni alarak sosyal medyada hızla yayıldı. Paylaşılan bağlantıda, “Independent Journal Review” adlı haber sitesinde yer alan bir makaleye yönlendirme yapılıyordu. Makalede, geminin tam olarak nerede ve ne zaman görüldüğüne dair kesin bilgiler yer almazken, olayın ABD yetkilileri tarafından da doğrulandığı belirtiliyordu.
Hawaii’nin stratejik önemi düşünüldüğünde, bu tür bir olay bölgede ciddi endişelere yol açtı. Pearl Harbor’a ev sahipliği yapan Hawaii, ABD’nin Pasifik’teki askeri gücünün önemli bir merkezi konumunda. Çin gemisinin bu kadar yakında görülmesi, bazı kesimlerde “gözdağı” olarak yorumlandı. Özellikle son dönemde Tayvan, Güney Çin Denizi ve ticaret gibi konularda Washington ile Pekin arasındaki gerilimlerin tırmandığı düşünüldüğünde, bu olay daha da anlam kazanıyor.
Pentagon’dan konuyla ilgili henüz resmi bir açıklama yapılmadı. Ancak, isminin açıklanmasını istemeyen bir yetkili, olayı doğrulayarak, geminin uluslararası sularda seyrettiğini ve herhangi bir tehdit oluşturmadığını belirtti. Yetkili, “Her ülkenin gemileri uluslararası sularda serbestçe seyredebilir. Önemli olan, bu seyirlerin uluslararası hukuka uygun ve barışçıl amaçlarla yapılmasıdır” şeklinde konuştu.
Peki, Çin donanmasına ait bir gemi neden Hawaii açıklarında görüldü? Bu sorunun cevabı net olmamakla birlikte, bazı olası senaryolar üzerinde duruluyor. Birincisi, geminin rutin bir tatbikat veya eğitim faaliyeti kapsamında bölgede bulunması. Çin donanması, son yıllarda küresel ölçekte daha aktif bir rol üstlenmeye çalışıyor ve bu tür tatbikatlar, gücünü gösterme ve denizlerdeki varlığını artırma çabalarının bir parçası olabilir. İkincisi, geminin ABD donanmasının faaliyetlerini izlemek amacıyla bölgede bulunması. Özellikle ABD’nin Güney Çin Denizi’ndeki askeri varlığı ve Tayvan’a verdiği destek, Çin tarafından yakından takip ediliyor. Üçüncüsü ise, geminin tamamen teknik bir arıza veya acil bir durum nedeniyle Hawaii kıyılarına yakınlaşmak zorunda kalması. Ancak, bu senaryo diğerlerine göre daha düşük bir ihtimal olarak değerlendiriliyor.
Olay, Hawaii’de yaşayan vatandaşlar arasında da farklı tepkilere neden oldu. Bazı vatandaşlar, durumdan endişe duyduklarını ve ABD hükümetinin gerekli önlemleri alması gerektiğini belirtirken, bazıları ise olayın abartılmaması gerektiğini ve uluslararası sularda seyrüsefer özgürlüğünün korunması gerektiğini savundu. Honolulu’da yaşayan emekli bir öğretmen olan Mary Johnson, “Bu durum beni çok tedirgin etti. Çin’in ne yapmaya çalıştığını anlamıyorum. Umarım hükümetimiz bizi korumak için gereken her şeyi yapıyordur” dedi. Öte yandan, yerel bir balıkçı olan Keoni Silva ise, “Bu tür olaylar her zaman olabilir. Önemli olan, provokasyona gelmemek ve sakin kalmaktır. Uluslararası sularda herkesin seyrüsefer hakkı var” şeklinde konuştu.
Olayın Türkiye açısından doğrudan bir etkisi olmasa da, küresel güç dengeleri ve uluslararası ilişkiler açısından bazı önemli çıkarımlar yapmak mümkün. Türkiye, NATO üyesi olarak ABD ile stratejik bir ortaklığa sahip. Aynı zamanda, Çin ile de ekonomik ve ticari ilişkilerini geliştirmeye çalışıyor. Bu nedenle, ABD ve Çin arasındaki gerilimler, Türkiye’nin dış politika tercihlerini ve bölgesel dengeleri yakından etkileyebilir. Özellikle Doğu Akdeniz’deki enerji kaynakları, Suriye’deki iç savaş ve Rusya’nın bölgedeki artan etkisi gibi konularda, Türkiye’nin hem ABD hem de Çin ile dengeli bir ilişki sürdürmesi gerekiyor. Uzmanlar, Türkiye’nin bu tür olaylarda tarafsızlığını koruyarak, diyalog ve işbirliği çağrıları yapmasının en doğru yaklaşım olacağını belirtiyor.
Sonuç olarak, Çin donanmasına ait bir geminin Hawaii açıklarında görülmesi, uluslararası ilişkilerde gerilimin ne kadar yüksek olduğunu bir kez daha gözler önüne serdi. Olayın arkasındaki nedenler henüz tam olarak aydınlatılamamış olsa da, bölgedeki güç dengeleri ve küresel siyaset açısından önemli bir gelişme olarak değerlendiriliyor.