Yeni bir araştırma, yapay zeka destekli arkadaşlık ve sevgili uygulamalarının yalnızlığı azaltmak yerine artırdığını ortaya koyuyor. Uzmanlar, bu durumun ciddi ruhsal sorunlara yol açabileceği konusunda uyarıyor.

Araştırma Alarm Veriyor: Sanal Sevgili Yalnızlığa Davetiye Çıkarıyor!

ANKARA – Gelişen teknolojiyle birlikte hayatımıza giren yapay zeka, pek çok alanda kolaylık sağlarken, yeni bir araştırma bu teknolojinin karanlık bir yüzünü ortaya koydu. Brigham Young Üniversitesi’nde yapılan bir çalışma, yapay zeka destekli arkadaşlık ve sevgili uygulamalarını kullanan kişilerin ruhsal açıdan olumsuz etkilendiğini gösteriyor. Sanki bir bilim kurgu filminin senaryosu gerçek oluyor gibi, ama bu sefer kahkahalar yerini endişeye bırakıyor.

Sanal İlişkiler Gerçek Yalnızlığa mı Sürüklüyor?

Araştırma, ABD genelinde 2.989 kişinin katılımıyla gerçekleştirildi. Sonuçlar çarpıcı: Her beş kişiden biri, bu tür uygulamaları en az bir kez denemiş. Daha da ilginci, 18-29 yaş grubunda bu oran dört kişiden birine yükseliyor. Yani, gençlerin hatırı sayılır bir kısmı, aşkı ve arkadaşlığı sanal dünyada arıyor. Ancak bu arayış, beklenen mutluluğu getiriyor mu, yoksa daha derin bir yalnızlığa mı itiyor?

Katılımcıların bir kısmı, bu yapay zeka botlarıyla cinsel içerikli etkileşimlerde bulunduğunu da belirtmiş. Bu durum, sanal ilişkilerin ne kadar ileri gidebileceği ve bunun psikolojik etkileri konusunda ciddi soru işaretleri yaratıyor. Sanki bir aynaya bakıyoruz ve gördüğümüz, gerçek duygulardan uzak, programlanmış bir ilişki.

Uzmanlar Uyarıyor: Depresyon ve Yalnızlık Artıyor

Araştırmanın başındaki isimlerden Brian Willoughby, konuya ilişkin yaptığı açıklamada, “Yapay zekanın yalnızlığı azaltacağı iddia ediliyor. Ancak biz bunun aksine, depresyon ve yalnızlıkla ilişkili olduğunu gördük. İnsanları daha bağlı hissettirdiğine dair bir kanıt bulamadık” diyor. Bu sözler, adeta bir çığlık gibi. Teknolojiyle kurduğumuz bu yeni ilişki biçimi, bizi birbirimizden uzaklaştırıyor mu?

Daha önce OpenAI ve MIT’nin ortaklaşa yürüttüğü bir başka araştırmada da benzer sonuçlara ulaşılmıştı. Yoğun ChatGPT kullanımının yalnızlıkla bağlantılı olduğu belirlenmişti. Uzmanlara göre bu durum, ileri boyutta “yapay zeka psikozu” olarak adlandırılan ciddi ruhsal sorunlara yol açabiliyor. Yani, sanal dünyada kurduğumuz bu yapay bağlar, gerçek dünyadaki ruh sağlığımızı tehdit ediyor olabilir.

İrlanda’dan Acı Bir Örnek: ChatGPT’ye Güvenmek Hayata Mal Oluyordu

İrlanda’da yaşanan bir olay, yapay zekaya duyulan aşırı güvenin ne kadar tehlikeli olabileceğini gözler önüne seriyor. Kerry bölgesinde yaşayan 37 yaşındaki Warren Tierney, aylarca süren boğaz ağrısı ve yutma güçlüğü şikayetleriyle ChatGPT’ye başvuruyor. Chatbot, durumun ciddi olmadığını, kanser ihtimalinin düşük olduğunu belirtiyor. Bunun üzerine Tierney, doktora gitmeyi erteliyor.

Ancak ağrıları artınca hastaneye giden Tierney’e, ilerlemiş evre yemek borusu kanseri teşhisi konuluyor. Uzmanlar, bu aşamadaki vakalarda hayatta kalma oranının oldukça düşük olduğunu ifade ediyor. Tierney’nin yaşadığı bu acı tecrübe, adeta hepimize bir ders niteliğinde. Teknolojiye güvenmek güzel, ama hayatımız söz konusu olduğunda, her zaman uzman bir doktora danışmak gerekiyor.

Tierney, yaşadıklarını şu sözlerle anlatıyor: “ChatGPT’ye güvenmem bana muhtemelen birkaç ay kaybettirdi. Bu teknoloji insanın duymak istediğini söylüyor ama gerçeği değil.” OpenAI ise yaptığı açıklamada, ChatGPT’nin tıbbi teşhis ve tedavi amacıyla kullanılmaması gerektiğini hatırlatıyor. Ancak bu açıklama, yaşanan acı olayın önüne geçemiyor.

Peki Ne Yapmalı? Sanal ve Gerçek Arasındaki Dengeyi Nasıl Kurmalıyız?

Bu araştırma ve yaşanan olaylar, hepimizi derinlemesine düşünmeye sevk ediyor. Teknoloji hayatımızı kolaylaştırırken, bizleri yalnızlığa mı itiyor? Sanal ilişkiler, gerçek bağların yerini alabilir mi? Uzmanlar, bu sorulara net bir cevap veriyor: Hayır. Sanal dünya, gerçek dünyanın bir yansıması olmalı, onun yerine geçmemeli.

Sevdiklerimizle vakit geçirmek, hobilerimize zaman ayırmak, sosyalleşmek ve gerçek insanlarla bağ kurmak, ruh sağlığımızı korumanın en önemli yolları. Unutmayalım, en iyi ilaç, sevdiklerimizle paylaştığımız bir kahve, bir dost sohbeti ve içten bir gülümseme.