Zonguldak’ın Çaycuma ilçesinde Yeni Cami’nin deposunda bulunan Osmanlıca kitabe, Milli Mücadele kahramanı Yüzbaşı Cevat Rıfat Atilhan’a ait çıktı. Kitabenin bir okula ait olduğu ve halkın eğitim arzusunu yansıttığı belirtiliyor.
Zonguldak’ın Çaycuma ilçesi, bu kez tarihi bir keşifle gündeme geldi. İlçenin simgelerinden biri olan Yeni Cami’nin deposunda yapılan rutin incelemeler sırasında, 1922 (Hicri 1338) tarihli Osmanlıca bir mermer kitabe bulundu. İlk bakışta dikkat çeken bu eser, üzerindeki yazılarla merak uyandırdı ve hemen uzmanların incelemesine sunuldu.
Kitabe üzerindeki incelemeler kısa sürede sonuç verdi. Yazıların, Milli Mücadele döneminde Bartın ve çevresindeki cephelerde kumandanlık yapmış olan Yüzbaşı Cevat Rıfat Atilhan’a ait olduğu tespit edildi. Bu bilgi, hem cami cemaatini hem de ilçe sakinlerini heyecanlandırdı. Yüzbaşı Atilhan’ın bölge için önemi ve Milli Mücadele’deki rolü düşünüldüğünde, bu keşfin değeri daha da arttı.
Peki, kimdi bu Yüzbaşı Cevat Rıfat Atilhan? O dönemde Bartın ve havalisindeki direniş hareketlerinde önemli bir rol üstlenmiş, halkın moralini yüksek tutarak düşmana karşı mücadele azmini körüklemiş bir kahramandı. İsmi, o yıllarda dilden dile dolaşmış, cesareti ve vatanseverliği ile örnek gösterilmişti. Şimdi, aradan geçen uzun yılların ardından, bir kitabe aracılığıyla yeniden hatıralarda canlandı.
Kitabenin içeriği de en az kime ait olduğu kadar önemliydi. Atatürk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü Emekli Öğretim Üyesi Prof. Dr. Şahin Köktürk tarafından incelenen metnin, bir okula ait olduğu belirlendi. Prof. Dr. Köktürk, kitabede halkın eğitim arzusuna vurgu yapan ifadelerin yer aldığını bildirdi. Bu durum, o dönemlerde bile eğitim konusunun ne kadar önemsendiğini gözler önüne seriyor. Yüzbaşı Atilhan’ın sadece bir asker değil, aynı zamanda bir eğitim sevdalısı olduğu da ortaya çıkmış oldu.
Düşünün bir kere, bundan tam yüz yıl önce, savaşın ve yokluğun hüküm sürdüğü o zorlu günlerde bile insanlar, çocuklarının geleceği için eğitime yatırım yapmayı düşünmüşler. Belki de Yüzbaşı Atilhan, cephedeki mücadelesinin yanı sıra, bölgedeki okulların açılması ve gelişmesi için de çaba sarf etmişti. Kim bilir, belki de bu kitabe, o çabaların bir nişanesiydi.
Bu değerli eserin korunması ve gelecek nesillere aktarılması için Çaycuma Belediyesi hemen harekete geçti. Belediye yetkilileri, kitabeye kültür varlığı statüsü verilmesi ve uygun koşullarda sergilenebilmesi amacıyla Ereğli Müze Müdürlüğü’ne başvurdu. Amaç, bu tarihi eseri güvence altına almak ve ziyaretçilerin görmesini sağlamak. Belediye, kitabenin kendilerine zimmetle teslim edilmesini de talep etti. Bu sayede, kitabenin Çaycuma’da kalması ve ilçenin kültürel mirasına katkıda bulunması hedefleniyor.
Belediyenin başvurusu üzerine konu, Karabük Kültür Varlıkları Koruma Bölge Kurulu gündemine alındı. Kurulun vereceği karar, kitabenin geleceği açısından büyük önem taşıyor. Umuyoruz ki, kurul üyeleri de bu eserin değerini anlar ve en kısa sürede gerekli izinleri verirler. Böylece, Çaycuma’da bulunan bu tarihi kitabe, hak ettiği değeri görecek ve gelecek nesillere ışık tutmaya devam edecek.
Bu keşif, sadece Çaycuma için değil, tüm Zonguldak ve hatta Türkiye için önemli bir olay. Milli Mücadele ruhunu yeniden canlandıran, eğitim sevdasına ışık tutan bu kitabe, umarız en kısa sürede müzede sergilenmeye başlar ve ziyaretçilerini ağırlar. Kim bilir, belki de o mermer parçası, bize geçmişimizden çok daha fazla şey anlatacaktır.