Manisa Soma’da İmbat Madencilik işçileri, maaşların gecikmesi ve şirket yetkililerinin tehditkar tutumları üzerine ocağa girmeyerek eylem yaptı. İşçiler, haklarını alana kadar mücadeleye devam edeceklerini belirtiyor.
Manisa Soma’da, kömür karası hayatlar bir kez daha karardı. Ege Bölgesi’nin en büyük maden şirketlerinden İmbat Madencilik’te çalışan yüzlerce işçi, aylardır süren maaş gecikmeleri ve şirket yönetiminin “5 ay idare edin” tehditleri üzerine dün akşam vardiya girişinde ocağa girmeyerek seslerini yükseltti. “İşçiyiz, haklıyız, hakkımızı isteriz” sloganları, Soma’nın karanlık gecesini aydınlatmaya çalıştı.
İmbat Madencilik işçileri, yaklaşık üç aydır maaşlarını düzenli alamadıklarını belirtiyor. Bir yandan artan enflasyon, diğer yandan geç gelen maaşlar, Soma’daki madenci ailelerini geçim sıkıntısına sokmuş durumda. “Evimize ekmek götüremez olduk,” diyen bir madenci, “Çocukların okul masrafları, faturalar… Nasıl ödeyeceğiz?” diye soruyor.
Geçtiğimiz yıl da benzer sorunlar yaşayan işçiler, şirketin “zarar ediyoruz” bahanesiyle bayram ikramiyelerini ve primlerini alamamıştı. Bir madenci, “Geçen sene ithal kömür teşvik edildi diye bayram paramızı vermediler. Şimdi de Soma Termik Santrali’ne kömür satamıyoruz diyorlar. Bahaneleri hiç bitmiyor,” şeklinde konuştu.
Dün akşam saatlerinde, 16:00-00:00 vardiyası öncesinde şirket müdürlerinden Nuri Yıldız, işçilerle bir araya geldi. Yıldız, şirketin “zor durumda” olduğunu ve maaşların bir sonraki ayın beşinde ödeneceğini duyurdu. Ancak bu açıklama, zaten sabırları taşmış olan işçileri tatmin etmedi.
Bir de beklenen banka promosyonu ödemesi vardı. İşçilerin beklentisi 140 bin lira civarındayken, Yıldız bu rakamın 60 bin lira olarak ödeneceğini açıkladı. Bu durum, işçilerin tepkisini daha da artırdı ve temsilcilik binasına doğru yürüyüşe geçtiler.
Yetkili bir muhatap bulamayan ve taleplerine yanıt alamayan işçiler, ocağa girmeme kararı aldı. Sendikaya da tepki gösteren madenciler, “Sendika nerede? Neden bizim yanımızda değiller?” diye sitem etti.
Daha sonra Yavuz Burbut isimli bir başka şirket yetkilisi, işçileri ikna etmek için girişimlerde bulundu. Ancak Burbut’un açıklamaları da işçilerin öfkesini dindirmeye yetmedi.
Burbut, işçilerden “şirketin zor zamanlardan geçtiğini ve sadece beş ay süreci idare etmelerini” istedi. Nuri Yıldız’ın aksine, ödeme sorununun ayın 25’inde çözüleceğini iddia etti. Ancak ardından gelen “İsteyen çalışır, isteyen gider” sözleri, bardağı taşıran son damla oldu. İşçiler, şirketin üstü kapalı bir şekilde kapanma tehdidi savurduğunu düşünüyor.
“Bizi resmen tehdit ediyorlar,” diyen bir madenci, “Sanki biz keyfimizden maaş istiyoruz. Bu bizim alın terimiz, hakkımız olanı istiyoruz,” dedi.
Sadece maaşlar değil, mesai ücretleri de ödenmeyen işçiler, iki kat mağduriyet yaşıyor. Bir madenci, “Bazen zorla altı gün çalıştırıyorlar. Her ay 2 ila 4 gün çeşitli nedenlerle işe çağırıyorlar. Ama mesailerimizi de ödemiyorlar. Hâlâ geçen yıldan kalan mesai ödemelerimiz içeride,” diye konuştu.
İmbat Madencilik, daha önce de hak gasplarıyla gündeme gelmiş bir şirket. Ayrımcılık, baskılar, yevmiye cezaları, işten çıkarmalar… İşçiler, şirketin bu tür uygulamalarına artık alıştıklarını söylüyor.
Özellikle koronavirüs pandemisi döneminde sağlıksız koşullarda çalıştırıldıklarını ve iş cinayetlerinin yaşandığını hatırlatan işçiler, “Bizim canımız hiçe sayılıyor. Sadece para kazanmak için bizi ölüme gönderiyorlar,” dedi.
Geçtiğimiz Temmuz ayında da “küçülme” bahane edilerek çok sayıda işçi işten çıkarılmıştı. Bu durum, şirketin işçi haklarına ne kadar önem verdiğini gözler önüne seriyor.
Yöneticilerinin “zor durumda” dediği İmbat Madencilik, yaklaşık 10 senedir İstanbul Sanayi Odası’nın (İSO) “Türkiye’nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu” listesinde yer alıyor. Ege Bölgesi Sanayi Odası’nın (EBSO) 2023 yılı üretimden satışlarına göre yaptığı “Ege’nin 100 büyük sanayi kuruluşu” araştırmasında ise 10. sırada yer almıştı.
Yılda yaklaşık 4,5 milyon ton kömür üretim kapasitesine sahip olan ve 3 bin 800’den fazla işçi çalıştıran bir şirketin “zor durumda” olması, işçiler tarafından inandırıcı bulunmuyor. “Nereye gidiyor bu kadar para?” diye soran madenciler, şirketin şeffaf bir şekilde hesap vermesini talep ediyor.
Soma’da madencilerin isyanı, sadece bir maaş gecikmesi değil, yıllardır süren hak gasplarına, güvencesizliğe ve umutsuzluğa karşı bir başkaldırı. İşçiler, haklarını alana kadar mücadeleye devam edeceklerini belirtiyor. Soma’nın kömür karası sokaklarında, umut ışığı yeniden parlamaya başlıyor.