Büyükşehirlerdeki esnaf ve küçük işletmeler için vergi uygulamalarında önemli bir değişiklik kapıda. 2026’dan itibaren basit usulde vergilendirme sona eriyor, peki bu durum esnafı nasıl etkileyecek?

Vergi Düzenlemesi: Esnafın Basit Usul Defteri Kapanıyor!

Ankara’dan gelen haber, özellikle büyükşehirlerdeki küçük esnafı yakından ilgilendiriyor. 2026 yılı itibarıyla otel, lokanta ve benzeri işletmelerin “basit usul” vergilendirme kapsamından çıkarılması, birçok esnafın vergi yükümlülüklerinde önemli değişikliklere yol açacak. Daha önce gelir vergisi beyannamesi vermeyen bu işletmeler, artık gerçek usulde vergilendirilecek.

30 Büyükşehirde Vergi Uygulamaları Eşitleniyor

Bu düzenlemeyle amaçlanan, 30 büyükşehirde esnaf ve küçük işletmeler arasındaki vergi uygulamalarında bir eşitlik sağlamak. Daha önce aynı işi yapan, aynı kazancı elde eden bir lokantacı Ankara’da gerçek usulde vergi öderken, Aydın’da basit usulden faydalanabiliyordu. Bu durum, haksız rekabete yol açtığı gerekçesiyle uzun süredir tartışılıyordu. Artık bu farklılık ortadan kalkacak.

Hangi İşletmeler Kapsam Dışında Kalacak?

Peki, hangi meslek grupları bu yeni düzenlemeyle basit usul vergilendirme kapsamının dışında kalacak? İşte o liste:

• Her türlü emtia imalatı yapanlar,
• Emtia alım-satımı ile uğraşanlar (gezici veya pazarcılar hariç),
• İnşaat işi yapanlar,
• Motorlu taşıtların bakım ve onarımını yapanlar,
• Lokanta ve benzeri hizmet işletmeleri,
• Eğlence ve dinlenme yeri işletenler.

Taksi, Dolmuş ve Minibüsler de Etkileniyor

Yeni düzenleme sadece lokantaları ve otelleri değil, şehir içi ulaşım hizmeti veren taksi, dolmuş, minibüs, servis ve halk otobüsü işletmecilerini de etkiliyor. Bu işletmeler de artık basit usulden yararlanamayacak. Kararın alınmasında, bu araçların plaka ve kira bedellerinin yüksekliği etkili oldu. Ancak, nüfusu 30 binin altında olan büyükşehir ilçelerindeki esnaf, belirli şartları taşımaları halinde basit usulden yararlanmaya devam edebilecek.

Yetkililer, bu düzenlemeyle kayıt dışı ekonominin azaltılmasının hedeflendiğini belirtiyor. Vergi uzmanları ise, düzenlemenin küçük esnaf üzerindeki yükünü artırabileceği konusunda uyarıyor. Ankara’da konuştuğumuz bir taksi şoförü, “Zaten geçim derdiyle uğraşıyoruz, bir de bu çıktı. Ne yapacağız bilmiyorum,” diyerek endişelerini dile getirdi.

Basit Usulün Avantajları Nelerdi?

Basit usulde vergilendirilen esnaf için defter tutma zorunluluğu bulunmuyordu. Ayrıca KDV beyannamesi verme ve geçici vergi ödeme gibi yükümlülükleri de yoktu. Genç girişimci istisnalarından ve çeşitli vergi indirimlerinden de faydalanabiliyorlardı. Bu avantajlar, özellikle küçük ölçekli işletmeler için büyük kolaylık sağlıyordu. Şimdi ise, bu kolaylıkların birçoğu ortadan kalkacak.

Hangi İller Kapsama Dahil?

1 Ocak 2026’dan itibaren Aydın, Balıkesir, Denizli, Diyarbakır, Erzurum, Hatay, Kahramanmaraş, Malatya, Manisa, Mardin, Muğla, Ordu, Sakarya, Şanlıurfa, Tekirdağ, Trabzon ve Van da basit usul uygulamasının dışında kalacak. Bu değişiklikle birlikte, 30 büyükşehirde şehir içi yolcu taşımacılığı yapan taksi ve dolmuş gibi işletmeler, basit usulden tamamen çıkarılmış olacak.

Yurt Dışı Çıkış Harcına da Zam Geldi

Vergi düzenlemelerinin yanı sıra, yurt dışına çıkış harcına da zam geldi. Resmi Gazete’de yayımlanan kararla, harç 710 liradan 1.000 liraya yükseltildi. Vatandaşlar, bu zammın özellikle turizm sektörünü olumsuz etkileyeceğini düşünüyor. Geçtiğimiz yıl 150 lira olan harç, önce 500 liraya, ardından 710 liraya çıkarılmıştı. Harcın her yıl yeniden değerleme oranında artırılması kararlaştırıldı. Yani, 1.000 lira olarak belirlenen tutar, 2026’da yeniden artacak.

Bu gelişmeler, önümüzdeki dönemde esnafın ve vatandaşların bütçelerini yakından etkileyecek gibi görünüyor. Vergi uzmanları, esnafın yeni düzenlemelere uyum sağlaması için gerekli desteklerin sağlanmasının önemine dikkat çekiyor.