Dünya Organ Nakli Derneği’nin ilk Müslüman başkanı Prof. Dr. Mehmet Haberal, Türkiye’de organ nakli alanındaki 50 yıllık başarıyı kutlarken, tıp dünyasına yaptığı katkılarla gururlandırıyor. Haberal’ın hayatı ve çalışmaları, genç nesillere ilham kaynağı olmaya devam ediyor.

Bilime Adanmış Bir Ömür: Prof. Dr. Mehmet Haberal’ın Türkiye ve Dünya Tıbbına Katkıları

Ankara’nın Başkent Üniversitesi kampüsünde dolaşırken, Prof. Dr. Mehmet Haberal’ın izlerini görmek mümkün. Bir zamanlar bodur bir ağaçken, şimdi 6 milyon ağaca ulaşan bir orman gibi, Haberal’ın tıp dünyasına ektiği tohumlar da büyüyüp gelişiyor. Dünya Organ Nakli Derneği’nin seçilmiş ilk Müslüman başkanı olarak, İhsan Doğramacı’nın Hacettepe ve Bilkent üniversitelerine verdiği emeği, 50 bin nüfuslu Başkent Üniversitesi için veriyor. Her gün üniversitesine uğrayan Haberal, hafta sonları bile tesisleri dolaşmaktan geri durmuyor.

Odun Ateşinden Lazer Teknolojisine: Bir Bilim İnsanının Yolculuğu

Prof. Dr. Haberal, Rize’deki Haçapit köyünde odun ateşinin ışığında kitap okumaya çalıştığı günleri anlatırken gözleri parlıyor. O günlerden bugüne, “odun ışığından lazer teknolojisine” uzanan bu yolculuk, genç nesiller için ilham verici bir örnek. Bilimsel gelişmeleri yakından takip eden, sürekli öğrenmeye ve gelişmeye açık bir bilim insanı profili çiziyor.

Uğradığı haksızlıklara rağmen, heyecanını kaybetmeyen Haberal, memleket sevdasına dayandırdığı azmini, “her şartta daha iyi ne yapabilirim” felsefesiyle açıklıyor. “İyi ki ülkemiz var. Her şeyimizi bu ülkeye borçluyuz. Görevimiz, Ay-Yıldızlı bayrağımızı daha yükseklerde dalgalandırmaktır” sözleri, vatan sevgisinin ve sorumluluk bilincinin bir ifadesi.

Silivri’den Dünyaya Uzanan Vizyon

Belki de pek azımız bilir, Prof. Dr. Haberal, bedeni Silivri’de kilitli iken bile vizyonu dünyayı dolaşıyordu. Hapishanedeyken Harvard Üniversitesi ile protokol imzalaması, azminin ve kararlılığının en somut kanıtı. Harvard Üniversitesi ve Başkent Üniversitesi işbirliğiyle yanık tedavisinde ortak programlar yürütmesi, Dünya Tıp Etik Bilimler Akademisi’ni kurması, uluslararası alanda ne kadar saygın bir bilim insanı olduğunu gösteriyor.

27 ülkeden 66 bilim insanının yer aldığı bu oluşumda, ABD’den Profesör Gamelli, Japonya’dan Profesör Aikawa, Kanada’dan Profesör Keown, Almanya’dan Profesör Land, İngiltere’den Profesör Nadey gibi alanında uzman isimler bulunuyor. Hapishanedeyken dahi tek tek yazışarak, iç savaş halindeki Suriye dahil 17 ülkeden 42 konuşmacının katılımını sağladığı etkinlikler düzenlemesi, 2014’te İstanbul’da düzenlenen Ortadoğu Organ Nakli Derneği Kongresi’ni ve Transplantasyon Oyunları’nı organize etmesi, takdire şayan bir başarı.

Ameliyatlarla Yazılan Mucizeler

Prof. Dr. Haberal, ameliyatlarıyla da her gün mucizeler yaratıyor. Ürdünlü iki kardeş Gazal ve Amal’ın hikayesi, bu mucizelerden sadece biri. 12 yaşındaki Gazal, annesinden kısmi karaciğer, babasından da böbrek alarak hayata tutundu. Ardından ablası 14 yaşındaki Amal da aynı şekilde sağlığına kavuştu. Bu operasyonlar, Haberal’ın ve Türk hekimlerinin insan hayatına verdiği değeri gösteriyor.

Atina’da Bir İlk: Yunanistan Akademisi’nden Ödül

Tarihin derinliklerinden gelen bir kurum, Platon’un 2400 yıl önce kurduğu ve Sokrates gibi nice filozofu yetiştirdiği Yunanistan Akademisi, tarihinde ilk kez bir Yunan olmayana, bir Türk bilim insanına “Yüksek Şeref Ödülü” verdi. Prof. Dr. Mehmet Haberal’ın bu ödülü alması, sadece kendisi için değil, Türkiye için de büyük bir onur kaynağı.

Haberal’ın ödül törenindeki konuşması, bütün ödüllerden daha anlamlıydı. “Bugün burada olmamı, modern Türkiye Cumhuriyeti’nin kurucusu Büyük Önder Atatürk’e borçluyum. Atatürk ve Venizelos’un iki ülke dostluğu için yaptıkları katkılar bir kapı aralamıştır. Bu da başka bir kapı olacaktır” sözleriyle, geçmişten geleceğe bir köprü kurdu. Sağlık ve eğitim alanında destek vermeye hazır olduklarını belirterek, komşu Yunanistan’a “Sizi başka ülkelere muhtaç etmeyiz” mesajı verdi.

Organ Naklinde 50 Yıllık Başarı Ankara’da Taçlanıyor

Prof. Dr. Haberal, şimdi ise Kasım 2025’te Ankara Kızılcahamam’da, dünya tıbbına yön veren bilim insanlarının bir araya geleceği büyük bir kongrenin hazırlıklarını sürdürüyor. Ortadoğu Organ Nakli Derneği’nin (MESOT) 19. Kongresi’ne ev sahipliği yapacak olan Haberal, 35 ülkeden önde gelen bilim insanlarını ağırlayacak. Kongrenin en önemli anlamı ise, Türkiye’de gerçekleştirilen ilk başarılı canlı vericili böbrek naklinin 50. yılına denk gelmesi.

3 Kasım 1975 tarihinde Hacettepe Üniversitesi Hastaneleri’nde bir annenin 12 yaşındaki oğluna yaptığı bu nakil, Türkiye’de organ bağışı ve nakil sürecinin başlangıç noktası olmuştu. Prof. Dr. Mehmet Haberal, bu tarihi operasyonun aynı zamanda milyonlarca kronik organ hastasına umut ışığı olduğunu vurguluyor. “2025 MESOT Kongresi bizim için özel bir anlam taşımaktadır. Bu yıl, ülkemizde organ naklinin 50. yılını kutluyoruz” diyor.

Haberal’ın kongre üyelerine gönderdiği İngilizce davet mektubu, The Tribune adlı haftalık Transplantasyon Dergisi’nin kapağında yayımlanarak, uluslararası tıp camiasında büyük yankı uyandırdı. Dünyadaki bilim çevreleri, Türkiye’deki organ nakli tarihini anlatırken “Her şey, vizyoner Prof. Dr. Mehmet Haberal ile başladı” ifadesini kullanıyor.

Prof. Dr. Mehmet Haberal, sadece bir cerrah değil, aynı zamanda bir ekolün kurucusu. Yetiştirdiği yüzlerce hekim ve geliştirdiği sistematik altyapı sayesinde Türkiye, bugün organ nakli alanında dünyaya örnek gösterilen ülkelerden biri haline geldi. Bu öncülük, onu Dünya Organ Nakli Derneği Başkanlığı’na kadar taşıdı. “Bir nefeslik umut” ile başlayan bu öykü, sadece tıbbın değil, insanlığın ortak bir başarısı olarak tarihe geçti.