Gazeteci Ahmet Köprülü’nün yeni kitabı, Ankara’da yıllarca faaliyet gösteren gizemli bir Amerikan okulunun perde arkasını aralıyor. Kitap, Soğuk Savaş döneminde Türkiye’deki Amerikan etkisini ve bu okulun rolünü belgelerle ortaya koyuyor.

Beyaz Chevrolet’den Soğuk Savaş’a: Ankara’daki Gizli Amerikan Okulu’nun Sırları

ANKARA-BHA – Ankara’nın Balgat semtinde, 1957 yılında sessiz sedasız kurulup 1985’te yine aynı sessizlikte kapanan bir okul… Dışarıdan bakıldığında sadece Amerikan Hava Kuvvetleri mensuplarının çocuklarının eğitim gördüğü bir yerdi. Ancak gazeteci Ahmet Köprülü’nün yeni kitabı “Trojans / Ankara’da ABD Ajan Okulu” bu okulun çok daha fazlası olduğunu iddia ediyor. Hayat Yayınları’nın “Deşifre X Kitaplar” serisinden çıkan bu çalışma, binlerce belge ve tanıklıkla Türkiye’nin Soğuk Savaş dönemindeki karanlık dehlizlerine ışık tutuyor.

Bir Araştırmacı Gazetecilik Başyapıtı

Gazeteci Kamuran Akkuş’un editörlüğünü üstlendiği “Trojans”, sadece bir okulun hikayesi değil, aynı zamanda Türkiye’nin yakın tarihine dair bir sorgulama. Köprülü’nün aktardığına göre, TUSLOG DET-30 üssünde, Amerikan Askerî Yardım Heyeti’nin (JAMMAT/JUSMMAT) desteğiyle kurulan bu okul, 1957-1958 dönemini “Trojans Yılı” ilan etmiş. Öğrenciler ise “Truva atları” olarak adlandırılmış. Bu isim seçimi bile okulun gerçek amacına dair ipuçları veriyor.

Soğuk Savaş yıllarında Türkiye’nin NATO’ya girişiyle birlikte Amerikan etkisi de artmıştı. İşte bu okul, CENTO ve TUSLOG gibi yapılarla bağlantılı olarak ABD’nin Türkiye ve çevresindeki politik operasyonlarını yönettiği bir merkez haline gelmişti. Kitapta, bu operasyonların nasıl yürütüldüğü, hangi isimlerin rol aldığı ve Türkiye üzerindeki etkileri belgelerle ortaya konuluyor.

“Küçük Amerika” İdeali ve Darbeci Generaller

Kitapta en dikkat çekici iddialardan biri, “Küçük Amerika” hedefi doğrultusunda yürütülen ideolojik kampanyaların bu okul üzerinden Anadolu’ya yayılması. AHS’nin yönetiminde yer alan Mason, Metodist ve “İlluminati” bağlantılı isimler ile CIA ajanlarının, Türkiye’deki darbelerde rol oynayan generallerle olan ilişkileri de belgelerle gözler önüne seriliyor. Özellikle 12 Eylül darbesi öncesi ve sonrasında yaşanan olayların perde arkası, bu okulun faaliyetleriyle bağlantılı olarak yeniden değerlendiriliyor.

Peki, bu iddialar ne kadar doğru? Kitapta yer alan belgeler ve tanıklıklar, okulun sadece bir eğitim kurumu olmadığını, aynı zamanda bir istihbarat merkezi gibi çalıştığını gösteriyor. Öğrencilerin derslerinin yanı sıra, Amerikan propagandası yaptığı, yerel halkla ilişkiler kurduğu ve hatta istihbarat topladığı iddiaları da kitapta yer alıyor.

Bush’un Gizli Türkiye Ziyareti ve Aşk Acısıyla Gelen CIA Ajanı

Kitapta yer alan bir diğer çarpıcı detay ise, eski ABD Başkanı George W. Bush’un 2004’teki NATO Zirvesi’nden önce de Türkiye’ye geldiği iddiası. Bugüne kadar bilinmeyen fotoğraf ve belgeler, Bush’un 1978’de eşi Laura ile birlikte Türkiye’ye geldiğini ortaya koyuyor. Bu ziyaretin amacı ve içeriği ise hala bir sır.

Ayrıca, Türkiye’ye aşk acısıyla gelen JAMMAT görevlisi Elisabeth McNeill’in CIA için çalıştığına dair bulgular da kitapta yer alıyor. McNeill’in bu doğrultuda gerçekleştirdiği operasyonların detayları da okuyucuyu şaşırtacak türden. Aşk, ihanet ve casusluk üçgeninde geçen bu hikaye, Soğuk Savaş döneminin karmaşık ilişkilerini gözler önüne seriyor.

Türk Albay ve Abdullah Öcalan Bağlantısı

Amerikan okulunun yönetim kadrosundaki en dikkat çekici isimlerden biri ise Albay Kamil Homriş. Türk albay, AHS’den ayrıldıktan sonra Ankara’daki Tapu ve Kadastro Lisesi’nde Fransızca öğretmenliği yapmaya başlamış. İlginçtir ki, bu lisenin öğrencilerinden biri de Abdullah Öcalan’mış. Bu tesadüf, akıllara birçok soru işareti getiriyor. Acaba Homriş ve Öcalan arasında bir bağlantı var mıydı? Kitap bu soruya net bir cevap vermese de, okuyucuyu düşünmeye sevk ediyor.

Kitabın yazarı Ahmet Köprülü, bu bağlantıyla ilgili olarak, “Bu sadece bir tesadüf olabilir. Ancak, Soğuk Savaş döneminde Türkiye’deki Amerikan etkisini düşündüğümüzde, bu tür tesadüflerin ardında daha derin anlamlar olabileceğini de göz ardı etmemek gerekiyor” diyor.

Bir Chevrolet ile Başlayan Sırlar Zinciri

Ahmet Köprülü, kitabın yazılış sürecini anlatırken, “Her şey 2006 yılında Tandoğan’daki bir galeride gördüğüm 1952 model klasik bir Chevrolet ile başladı. Aracın dosyasındaki evraklardan yola çıkarak ilk sahibi olan Amerikalıya ulaşmaya çalıştım. Bu süreçte karşıma Amerikan okulu ve JUSMMAT ile ilgili sırlar çıktı” diyor. O andan itibaren Köprülü, bu sırların peşine düşmüş ve yıllarca süren bir araştırma sonucunda “Trojans” ortaya çıkmış.

Köprülü’nün bu kitabı, sadece bir gazetecilik başarısı değil, aynı zamanda Türkiye’nin yakın tarihine dair önemli bir kaynak. Kitapta yer alan belgeler, fotoğraflar ve tanıklıklar, o dönemin olaylarını daha iyi anlamamızı sağlıyor. “Trojans”, Türkiye’nin Soğuk Savaş dönemindeki rolünü ve Amerikan etkisini merak eden herkesin okuması gereken bir eser.

Cevap Bekleyen Sorular

“Trojans” sadece cevaplar vermekle kalmıyor, aynı zamanda birçok soru da ortaya atıyor. Örneğin, antikomünizm operasyonlarının zirvede olduğu yıllarda AHS’nin duvarına Lenin’in fotoğrafı nasıl asıldı? Irak’ta General Kasım’ı deviren İngiliz Büyükelçisi’nin AHS’de ne işi vardı? BOP ne zaman başladı ve AHS ile nasıl bir bağlantısı vardı? Bu soruların cevapları, Türk-Amerikan ilişkilerinin bilinmeyen yönlerine ışık tutacak nitelikte.

Kitapta ayrıca, Ülkücü Hareket’e gönül vermiş Kürt ve Zaza kökenli bireylerin hikayelerini anlatan “Bozkürt: Ülkücü Kürtlerin Saklı Kalmış Hikâyesi – Biji Türkiye” adlı bir başka kitaba da değiniliyor. Bu kitap, Türkiye’deki Kürt sorununun farklı bir boyutunu ele alıyor ve ezberleri bozmaya aday.

Sonuç olarak, Ahmet Köprülü’nün “Trojans” kitabı, Türkiye’nin yakın tarihine dair önemli bir çalışma. Kitap, Soğuk Savaş dönemindeki Amerikan etkisini, gizli operasyonları ve bilinmeyen bağlantıları belgelerle ortaya koyuyor. Bu kitap, Türkiye’nin geçmişini anlamak ve geleceğine yön vermek isteyen herkes için bir yol haritası niteliğinde.