9. Ulusal Antarktika Bilim Seferi, zorlu koşullara rağmen başarıyla tamamlandı. Türk bilim insanları, iklim değişikliğinden uzay araştırmalarına kadar birçok alanda önemli veriler elde etti.

Antarktika’dan Bilim Zaferiyle Dönüş: Türk Ekibi Beyaz Kıta’da İz Bıraktı

İstanbul’dan kalkan uçak, önce Brezilya’ya, ardından Şili’ye doğru yol aldı. Tam 60 saat süren bu uzun yolculuk, bilim insanlarını bambaşka bir dünyaya, Antarktika’ya götürüyordu. 6 Şubat’ta başlayan bu macera, geçtiğimiz günlerde ekibin yurda dönmesiyle sona erdi. Ama geride, bilim dünyasına ışık tutacak önemli veriler ve unutulmaz anılar bıraktılar.

Zorlu Koşullarda Bilimsel Çalışmalar

Bilim heyeti, Antarktika’daki Horseshoe Adası’nda çalışmalarına yoğunlaştı. Buradaki görevlerini tamamladıktan sonra, bir de önemli bir işleri vardı: Türkiye’nin sınırları dışında kurulan ilk istasyonlarından biri olan, Dismal Adası’ndaki Küresel Konumlama Uydu Sistemi (GNSS) istasyonunun bakım ve onarımını yapmak. Soğuk, fırtına ve buzlu denizler onları bekliyordu.

Adelaide Adası’ndan başlayan deniz yolculuğu tam bir maceraydı. Grandidier Kanalı, Penola Boğazı ve Le Marie kanallarını geçmek hiç kolay olmadı. Fırtına, dalga ve kar, yolculuğu daha da zorlaştırdı. Ekip, önce Deception Adası’na, ardından King George Adası’na ulaşmayı başardı.

Ama asıl sürpriz, King George Adası’nda onları bekliyordu. Hava muhalefeti yüzünden uçuşlar iptal edilmişti. Bilim insanları, Şili bayraklı Betanzos isimli gemide bir ay boyunca mahsur kaldı. Ancak onlar yılmadı. Bu beklenmedik bekleme süresini, projeleri için son hazırlıkları yapmak, topladıkları örnekleri düzenlemek ve birbirlerine destek olmak için kullandılar.

Bakan Kacır’dan Bilim Ekibine Tebrik

Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mehmet Fatih Kacır, ekibi uğurlarken olduğu gibi, dönüşlerinde de onlara destek oldu. Beyaz Kıta’ya uğurlanan 20 kişilik ekip, dönüşte ilk olarak King George Adası’ndan Şili’nin Punta Arenas şehrine uçtu. Oradan da aktarma yaparak, 14 bin 700 kilometrelik uzun bir yolculuğun ardından İstanbul’a ayak bastılar.

“Ulusal Kutup Bilim Stratejisi” Kapsamında 19 Proje

Bilim ekibinin Antarktika’daki çalışmaları, “Ulusal Kutup Bilim Stratejisi” çerçevesinde yürütüldü. Bu strateji, Türkiye’nin kutup araştırmalarındaki önceliklerini belirliyor. “Küresel iklim değişikliği”, “tehdit altındaki ekosistemler”, “insan etkileri”, “geçmişten geleceğe bakış” ve “uzaya bakış” gibi ana temalar altında 19 farklı proje hayata geçirildi.

Türkiye’nin Antarktika’daki bilimsel araştırma kampı, Horseshoe Adası üzerinde bulunuyor. Burada, aralarında yabancı araştırmacıların da olduğu bir ekip, hummalı bir çalışma yürüttü. Yeni deniz haritaları çıkarıldı, uzay gözlem istasyonlarından veriler toplandı, çevre kirliliği araştırıldı, meteorolojik ölçümler yapıldı ve sucul ekosistemler incelendi.

İklim Değişikliği Alarm Veriyor

9. Ulusal Antarktika Bilim Seferi Koordinatörü Prof. Dr. Burcu Özsoy, seferin dolu dolu geçtiğini belirtirken, önemli bir konuya dikkat çekti: “Antarktika’da çok ciddi bir erime söz konusu. İklim değişikliğiyle daha önceki buzul alanlarının şu an kaybolduğunu görüyoruz.” Bu durum, küresel iklim değişikliğinin etkilerini gözler önüne seriyor.

Prof. Dr. Özsoy, bilimsel çalışmaların önemine vurgu yaparak, “Akademisyenlerimiz ve bilim insanlarımız, bu getirdikleri örnekleri ve çalışmaları laboratuvarlarda işleyip, inceleyerek bunları bilimsel yayın haline dönüştürecek ve uluslararası bilim camiasında yerimizi alacağız” dedi.

Yeni Uzay Gözlem İstasyonu Kuruldu

9. Antarktika Bilim Seferi Lideri Prof. Dr. Hasan Hakan Yavaşoğlu, sefer kapsamında 19 projenin hayata geçirildiğini söyledi. Bunlardan biri de, yeni bir uzay gözlem istasyonunun kurulmasıydı. Bu istasyon sayesinde, dünyanın manyetik alanı, dünyanın en güney noktasından izlenebilecek.

Prof. Dr. Yavaşoğlu, “Bununla birlikte bölgede var olan protein, genom dizilimlerinin, gen havuzlarının, mikro ve makro organizmalarının incelendiği ve yeni tür keşifleri ve yeni yeni DNA barkodlarının bulunabileceği bir seferden bahsediyoruz” dedi. Yani, Antarktika’da sadece iklim değişikliği değil, canlıların genetik yapısı da inceleniyor.

AFAD İlk Kez Seferde Yer Aldı

Prof. Dr. Yavaşoğlu, sefere katılan Harita Genel Müdürlüğü, Meteoroloji Genel Müdürlüğü, Türk Deniz Kuvvetleri Seyir, Hidrografi ve Oşinografi Dairesi Başkanlığı ve bu yıl ilk kez katılan AFAD’ın katkısının çok önemli olduğunu vurguladı. AFAD’ın katılımı, Antarktika’daki olası afetlere karşı hazırlıklı olunması açısından büyük önem taşıyor.

Gelecek Nesillere İlham Kaynağı

Bu seferde sadece deneyimli bilim insanları yoktu. TÜBİTAK’ın düzenlediği Kutup Araştırmaları Yarışması’nda dereceye giren üç lise öğrencisi de ekibe katıldı. Onlar da Antarktika’da kendi projelerini gerçekleştirdiler ve unutulmaz bir deneyim yaşadılar. Belki de geleceğin bilim insanları, Antarktika’nın buzulları arasında yetişiyor.

9. Ulusal Antarktika Bilim Seferi, Türkiye’nin bilimsel araştırmalara verdiği önemi bir kez daha gösterdi. Zorlu koşullara rağmen, Türk bilim insanları, Beyaz Kıta’da önemli çalışmalara imza attılar. Bu çalışmalar, iklim değişikliğiyle mücadeleden uzay araştırmalarına kadar birçok alanda insanlığa fayda sağlayacak. Ve en önemlisi, gelecek nesillere ilham kaynağı olacak.