Heyhaber.com | Tülay Ataman

13 Haziran 2025

Türkiye’de CIA Büroları ve Amerikan Üsleri Var mı? Varsa Nerede?

Türkiye’nin jeopolitik konumu, sadece doğu ile batı arasında bir köprü olmasını sağlamıyor; aynı zamanda askeri, diplomatik ve istihbari iş birlikleri açısından da ülkeyi stratejik bir noktaya yerleştiriyor. Bu çerçevede sıkça gündeme gelen iki kritik soru şunlar: Türkiye’de CIA’ya ait ofis veya büro var mı? ve Amerika Birleşik Devletleri’ne ait askeri üsler nerelerde faaliyet gösteriyor?

️‍♂️ 

CIA Türkiye’de Faaliyet Gösteriyor mu?

CIA (Central Intelligence Agency), ABD’nin dış istihbarat teşkilatı olarak yurtdışında bilgi toplama, analiz yapma ve çeşitli operasyonel faaliyetlerde bulunma yetkisine sahip. Resmi olarak Türkiye’de “CIA bürosu” adı altında bir yapılanma bulunmasa da, diplomatik misyonlar çerçevesinde, özellikle ABD Büyükelçiliği (Ankara) ve İstanbul ile Adana başkonsolosluklarında, “CIA istasyon görevlileri” olarak bilinen istihbarat personelinin bulunduğu uzun süredir çeşitli uluslararası kaynaklarca ifade edilmektedir.

Öne çıkan iddialar:

• CIA görevlileri, genellikle diplomatik pasaport taşıyan siyasi işler danışmanı veya savunma ataşesi kisvesiyle ülkede faaliyet göstermektedir.
• ABD’nin bölgedeki askeri hareketliliği, Türkiye gibi NATO üyesi ülkelerde istihbarat paylaşımını zorunlu kılmaktadır.
• Türkiye’nin Milli İstihbarat Teşkilatı (MİT) ile ABD istihbaratı arasında zaman zaman iş birliği ve zaman zaman gerilim yaşandığı kamuoyuna yansımıştır.

Ancak unutulmamalıdır: Resmî belgelerle CIA’nın Türkiye’de ofis açtığına dair bir kayıt bulunmamaktadır.

Türkiye’deki Amerikan Üsleri Nerede?

ABD’nin Türkiye’deki askeri varlığı, NATO anlaşmaları çerçevesinde konumlandırılmıştır. Türkiye, NATO üyesi olarak belirli üslerde ABD ile ortak kullanım hakkı tanımaktadır. Ancak bu üslerin tümü Türkiye Cumhuriyeti Devleti’nin mülkiyetindedir ve egemenlik hakları Türkiye’ye aittir.

Başlıca Amerikan üsleri ve tesisleri:

1. İncirlik Hava Üssü – Adana
   • En bilinen Amerikan askeri varlığıdır.
   • Soğuk Savaş’tan bu yana aktif olarak kullanılıyor.
   • Hem ABD Hava Kuvvetleri hem de Türk Silahlı Kuvvetleri tarafından ortaklaşa kullanılmakta.
   • Suriye ve Irak’taki askeri operasyonlar için lojistik merkez işlevi görüyor.
   • Geçmişte nükleer silahların burada depolandığına dair iddialar uzun süre tartışıldı.
3. Kürecik Radar Üssü – Malatya
   • 2012 yılında NATO kapsamında aktif hale geldi.
   • ABD’nin işletiminde, İran’dan gelebilecek balistik tehditleri izlemek amacıyla kuruldu.
   • Hava savunma sistemlerinin bir parçası.
5. Muhtelif lojistik destek ve radar tesisleri – İzmir, İstanbul, Batman
   • İzmir’de NATO Müttefik Kara Komutanlığı (LANDCOM) yer alıyor.
   • Ege ve Doğu Anadolu’da çeşitli iletişim ve radar destek noktaları bulunuyor.
   • Ancak bu tesisler doğrudan “Amerikan üssü” değil, NATO veya Türk Silahlı Kuvvetleri ile koordineli alanlardır.

⚖️ 

Halk Ne Düşünüyor? Siyasi Tartışmalar

Türkiye’de Amerikan üsleri ve istihbarat faaliyetleri zaman zaman iç siyasette tartışma konusu oluyor. Bazı çevreler, bu üslerin “Türkiye’nin egemenliğine tehdit oluşturduğunu” savunurken; hükümet yetkilileri, NATO yükümlülüklerinin gereği olarak bu iş birliklerinin sürdüğünü ifade ediyor.

Milli Savunma Bakanlığı ve Dışişleri Bakanlığı verilerine göre, tüm üsler Türk Silahlı Kuvvetleri’nin denetimindedir ve herhangi bir yabancı askeri yapı, Türkiye’nin onayı olmadan harekete geçemez.

 Varlık Var, Yetki Türkiye’de

Türkiye’de resmî anlamda CIA bürosu bulunmamakla birlikte, diplomatik kanallar aracılığıyla istihbarat görevlilerinin varlığı güçlü iddialar arasında. Öte yandan, ABD askeri varlığı, NATO anlaşmaları kapsamında İncirlik ve Kürecik gibi üslerde sınırlı ve kontrollü şekilde mevcuttur.

Bu konuda doğru bilgi edinmek ve spekülatif söylemlerden kaçınmak, hem kamuoyu sağduyusu hem de ulusal çıkarlar açısından hayati önem taşımaktadır.

Tülay Ataman

Araştırmacı Gazeteci – Heyhaber

www.heyhaber.com |